O‘zbekiston: 46,7 milliard so‘m - ekologiyaga befarqlikning bahosi

Bir qator idoralarning hamkorlikdagi sa’y-harakatlari natijasida o‘tkazilgan 116 ta nazorat tadbiri davomida mamlakat atrof-muhitiga yetkazilgan jiddiy zarar aniqlandi va u 46,7 milliard so‘mga baholandi. Idoralararo ishchi guruhlar tarkibiga Davlat xavfsizlik xizmati, Ichki ishlar vazirligi, Mudofaa vazirligi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, shuningdek, Qishloq xo‘jaligi va Adliya vazirliklari vakillari kiritildi.

Respublika bo‘ylab o‘tkazilgan reydlar davomida tabiatni muhofaza qilish qonunchiligini buzish bilan bog‘liq ko‘plab holatlar qayd etildi. Eng ko‘p qoidabuzarliklar noqonuniy qum-shag‘al aralashmasini qazib olish bilan bog‘liq bo‘lib - bunday holatlarning 39 tasi aniqlangan. Bundan tashqari, 36 ta noqonuniy daraxt kesish holati qayd etilgan, bu esa o‘rmon fondi va umuman ekotizimga jiddiy zarar yetkazmoqda.

Tekshiruvlar shuningdek, 15 ta baliqni brakonerlik yo‘li bilan ovlash holatini aniqladi, bu mamlakat suv havzalaridagi baliq zaxiralarining kamayishiga olib keladi. Ov qurolini noqonuniy saqlash va undan foydalanish bilan bog‘liq 6 ta qoidabuzarlik qayd etildi. Bundan tashqari, atrof-muhitni to‘g‘ridan-to‘g‘ri ifloslantirishning 20 ta holati aniqlandi, bu esa aholi salomatligi va tabiiy obyektlarning holatiga tahdid soladi.

Ushbu ma’lumotlar atrof-muhitni muhofaza qilish sohasidagi tizimli muammolardan dalolat beradi. Ta’kidlash joizki, 2025-yil O‘zbekistonda Atrof-muhitni muhofaza qilish va "yashil" iqtisodiyot yili deb e’lon qilingan, bu esa ko‘rilayotgan chora-tadbirlarning dolzarbligi va muhimligini ta’kidlaydi. Mamlakat hukumati ushbu sohada nazoratni kuchaytirish bo‘yicha choralar ko‘rmoqda, xususan, atrof-muhitga yuqori darajada ta’sir ko‘rsatadigan korxonalar uchun ekologik zararni majburiy sug‘urtalash tizimini joriy etish rejalashtirilgan.

2026-yildan boshlab O‘zbekistonda noqonuniy daraxt kesish va ruxsat etilmagan chiqindixonalarni aniqlash uchun kosmik monitoring tizimini joriy etish rejalashtirilmoqda, bu esa qoidabuzarliklarga tezkorlik bilan javob berish imkonini beradi.