O‘zbekistonda xazon yoqqanlik uchun yangi jarimalar joriy etildi

Kuz mavsumi kirib kelishi bilan O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi rasmiy bayonot bilan chiqib, fuqarolar va mansabdor shaxslar e’tiborini to‘kilgan xazon, shox-shabbalar va boshqa o‘simlik qoldiqlarini yoqish qonun bilan taqiqlanganiga qaratdi. Bunday harakatlar ma’muriy huquqbuzarlik sifatida baholanib, salmoqli moliyaviy sanksiyalarga olib keladi.

Yangilangan me’yorlarga ko‘ra, dalalarda yoki aholi punktlari hududida o‘simlik qoldiqlaridan gulxan yoqqan jismoniy shaxslar 1,23 million so‘mdan 2,06 million so‘mgacha miqdorda jarimaga tortiladi. Bunday huquqbuzarlikka yo‘l qo‘ygan mansabdor shaxslar uchun esa moliyaviy jazolar 2,06 million so‘mdan 4,12 million so‘mgacha etib belgilangan.

Qonunchilikda ko‘rsatmalarni takroran e’tiborsiz qoldirganlar uchun yanada qattiqroq choralar ko‘zda tutilgan. Agar huquqbuzarlik ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takroran sodir etilsa, fuqarolar uchun jarima miqdori 2,88 million so‘mgacha oshadi. Takroriy qoidabuzar mansabdor shaxslarga esa 6,18 million so‘mgacha jarima solinishi mumkin.

Ekologiya vazirligi vakillari ushbu chora nafaqat ma’muriy, balki ekologik muvozanatni va aholi salomatligini saqlash uchun o‘ta muhim ekanligini ta’kidlamoqda. Organik qoldiqlarni yoqish jarayonida atmosferaga bir qator zaharli moddalar chiqariladi. Is gazi, uglerod oksidi, benzapiren va dioksinlar - havoga tushadigan birikmalarning to‘liq bo‘lmagan ro‘yxati shular jumlasidandir. Bu moddalar jiddiy respirator kasalliklarga, allergik reaksiyalarga va hatto onkologik kasalliklarga sabab bo‘lib, fuqarolar salomatligiga tuzatib bo‘lmas zarar yetkazishi mumkin.

Ekologik xizmatlar atrof-muhit ifloslanishining oldini olish umumiy fuqarolik burchi ekanligini eslatib o‘tadi. Yoqish o‘rniga o‘simlik qoldiqlarini utilizatsiya qilishning kompostlash kabi yanada madaniyatli va xavfsiz usullari mavjud bo‘lib, bu xazonni qimmatli organik o‘g‘itga aylantirish imkonini beradi. Rasmiylar mas’uliyatli bo‘lishga va o‘rnatilgan me’yorlarga rioya qilishga chaqirib, havo tozaligi va atrof-muhit farovonligi - jamoaviy mas’uliyat ekanligini yana bir bor ta’kidlaydilar.

Bir tonna o‘simlik qoldig‘i yoqilganda havoga taxminan 9 kilogramm tutun mikrozarralari ajralib chiqadi, ularning tarkibida, boshqa moddalardan tashqari, o‘simliklar o‘sish jarayonida to‘plagan og‘ir metallar ham mavjud.