1,6 trillion dollardan ortiq aktivlarni boshqaruvchi Amerikaning Franklin Templeton investitsiya giganti O‘zbekiston bilan mahalliy fond bozorini modernizatsiya qilish va uning jozibadorligini oshirishga qaratilgan strategik sheriklikni kengaytirmoqda. Nyu-Yorkka tashrifi doirasida prezident Shavkat Mirziyoyev kompaniya prezidenti va bosh ijrochi direktori Jenni Jonson bilan uchrashuv o‘tkazdi va unda hamkorlikning asosiy yo‘nalishlari kelishib olindi.
Muzokaralarda asosiy e’tibor Franklin Templeton’ning Toshkent fond birjasiga yirik xalqaro kustodianlarni jalb etishdagi ko‘magiga qaratildi. Ushbu ixtisoslashgan moliyaviy institutlar aktivlarning saqlanishini ta’minlashda va hisob-kitoblarni samarali amalga oshirishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi, bu esa global investorlarni jalb qilishning asosiy shartidir. Kompaniya, shuningdek, investorlar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan ilg‘or raqamli xizmatlar va mexanizmlarni joriy etishda qo‘llab-quvvatlaydi, bu esa bozorga bo‘lgan ishonchni mustahkamlashi kerak.
Tomonlar bozor regulyatori sifatida Istiqbolli loyihalar milliy agentligining (ILMA) mustaqilligi va shaffofligini oshirishga alohida e’tibor qaratdilar. Franklin Templeton’ning tajribasi agentlikning tartibga solish salohiyatini kuchaytirish uchun ishlatiladi, bu zamonaviy va adolatli bozor infratuzilmasini qurishda muhim qadamdir.
Hamkorlik korporativ boshqaruv sohasini ham qamrab oladi. Franklin Templeton’ning to‘plangan tajribasi kadrlar salohiyatini rivojlantirish va "yashil" iqtisodiyot standartlarini joriy etishga urg‘u bergan holda yirik davlat korxonalarini transformatsiya qilish uchun qo‘llaniladi. Ushbu chora-tadbirlar davlat kompaniyalari samaradorligini oshirish va ularni keyinchalik IPO tartibi orqali birjaga chiqishga tayyorlashga qaratilgan.
Shuni ta’kidlash joizki, O‘zbekiston va Franklin Templeton o‘rtasidagi sheriklik tizimli xarakterga ega. Fevral oyida investitsiya xoldingining Singapurdagi sho‘ba korxonasi O‘zbekiston Milliy investitsiya fondi (O‘zMIF) aktivlarini boshqarishga jalb qilingani ma’lum bo‘ldi. 2024-yil avgust oyida tashkil etilgan jamg‘arma 18 ta asosiy davlat kompaniyalari va banklarida, jumladan, Uzbekistan Airways va "O‘zbekinvest"da ulushlarga ega. Aprel oyida esa Franklin Templeton Asset Management ILMA tomonidan ishonchli boshqaruvchi litsenziyasini oldi va may oyidan O‘zMIF aktivlari bilan ishlashni boshladi. Yangi tuzilma oldida davlat aktivlari rentabelligini oshirish va xorijiy investitsiyalarni jalb etish vazifalari turibdi.
Niyatlarning jiddiyligini tasdiqlash uchun joriy yilning oktyabr oyida Toshkentda qo‘shma investorlar kunini o‘tkazish rejalashtirilgan bo‘lib, u xalqaro moliya hamjamiyatiga O‘zbekistonning investitsion salohiyatini namoyish etish uchun maydon bo‘lib xizmat qiladi.
Xalqaro kustodianlar nafaqat qimmatli qog‘ozlarni saqlaydi, balki o‘z mijozlari nomidan dividendlar to‘lash yoki aktsiyadorlar yig‘ilishlarida ishtirok etish kabi korporativ harakatlarni boshqarish bilan ham shug‘ullanadi, bu esa mahalliy bozorlarda xorijiy investorlar hayotini sezilarli darajada osonlashtiradi.