O‘zbekistondagi umumiy generatsiyaning 22% endi qayta tiklanuvchi energiya hissasiga to‘g‘ri keladi

Joriy yil boshidan buyon O‘zbekistonning qayta tiklanuvchi energetika sektori salmoqli natijalarni namoyish etib, 8 milliard kilovatt-soat "yashil" elektr energiyasi ishlab chiqarishga erishdi. Energetika vazirligi matbuot xizmati xabariga ko‘ra, ushbu muhim ko‘rsatkich 23-sentyabr kuni mahalliy vaqt bilan soat 14:00 da tizimda qayd etilgan.

Ushbu yutuqning asosini mamlakatda faoliyat yuritayotgan, umumiy o‘rnatilgan quvvati 4682 MVt ga yetadigan 12 ta quyosh va beshta shamol elektr stansiyalari tarmog‘i tashkil etadi. Bu obyektlar mamlakat energetika balansini diversifikatsiya qilish va qazib olinadigan yoqilg‘iga bog‘liqlikni kamaytirish strategiyasining muhim elementiga aylandi. Generatsiyaning o‘sish sur’ati yuqori darajada saqlanib qolmoqda: har bir yangi milliard kilovatt-soatni ishlab chiqarish uchun o‘rtacha 26 kun ketmoqda. Avvalgi 7 mlrd kVt⋅soatlik marra biroz oldinroq - 28-avgustda zabt etilgan edi.

O‘sish ko‘lamini tushunish uchun o‘tgan yillardagi statistik ma’lumotlarga murojaat qilish kifoya. 2022-yilda Navoiy va Samarqand viloyatlarida joylashgan birinchi fotoelektr stansiyalari 434 mln kVt⋅soat ishlab chiqargan. 2023-yilda bu ko‘rsatkich 576,9 mln kVt⋅soatgacha oshgan bo‘lsa, 2024-yil yakunlariga ko‘ra generatsiya hajmi 4,86 mlrd kVt⋅soatni tashkil etdi.

Energiya tizimiga bevosita qo‘shgan hissasidan tashqari, "yashil" energetikaning rivojlanishi sezilarli iqtisodiy va ekologik samara bermoqda. Quyosh va shamol stansiyalarining ishlashi tufayli O‘zbekiston 2,42 milliard kubometr tabiiy gazni tejashga muvaffaq bo‘ldi. Shu bilan birga, bu atmosferaga 3,55 million tonna zararli moddalarning chiqarilishining oldini olishga imkon berdi.

Agar gidroelektr stansiyalarni hisobga olgan holda butun qayta tiklanuvchi energetika tizimini ko‘rib chiqsak, 23-sentyabr soat 17:00 holatiga ko‘ra umumiy ishlab chiqarish hajmi 13,22 mlrd kVt⋅soatni tashkil etdi. Shunday qilib, mamlakatda elektr energiyasini ishlab chiqarishning umumiy tarkibida qayta tiklanuvchi manbalarning ulushi 22% ga yetdi. Energetika vazirligida ta’kidlanishicha, ishlab chiqarilgan "yashil" energiya hajmi 5,5 million xonadonning yillik ehtiyojlarini to‘liq qoplash uchun yetarlidir.

O‘zbekiston o‘zining geografik joylashuvi tufayli yiliga 300 dan ortiq quyoshli kunga ega, bu esa uni quyosh energetikasini rivojlantirish uchun dunyodagi eng istiqbolli mintaqalardan biriga aylantiradi.