O‘zbekiston Jizzaxdagi AES quvvatini ikki barobarga oshirishi mumkin

"O‘zatom" atom energetikasi agentligi Jizzax viloyatidagi atom elektr stansiyasi loyihasini yangi yirik quvvatli energiya bloklarini qo‘shish hisobiga yanada kengaytirish ssenariylarini ishlab chiqmoqda. Ushbu istiqbolni "O‘zatom" direktori Azim Ahmedxadjayev 26-sentabr kuni Moskvada bo‘lib o‘tgan "Butunjahon atom haftaligi" xalqaro forumi doirasida jurnalistlar oldida so‘zlagan nutqida ma’lum qildi.

Agentlik rahbarining so‘zlariga ko‘ra, quvvatlarni oshirish to‘g‘risidagi qaror bevosita respublikada elektr energiyasi iste’molining o‘sish dinamikasiga bog‘liq bo‘ladi. "Kelajakda birinchi loyiha muvaffaqiyatli amalga oshirilgach, kengaytirish zarurati tug‘ilishini istisno etmaymiz. Agar shunday zarurat paydo bo‘lsa, demak kengaytirish kerak", - dedi Azim Ahmedxadjayev loyihaning strategik moslashuvchanligini ta’kidlab.

Qo‘shimcha reaktorlarni qurish uchun potensial maydon sifatida Jizzax viloyatidagi o‘sha hudud qolmoqda. Ahmedxadjayevning aniqlik kiritishicha, MAGATE ekspertlari tomonidan o‘rganilgan va ma’qullangan hudud 1000 gektardan ortiq maydonni tashkil etadi. Shu bilan birga, kelajakdagi AESning katta va kichik reaktorlarni o‘z ichiga olgan joriy konfiguratsiyasi taxminan 525 gektar maydonni egallaydi, bu esa kelajakdagi rivojlanish uchun sezilarli zaxira qoldiradi.

Eslatib o‘tamiz, O‘zbekiston va "Rosatom" davlat korporatsiyasi o‘rtasidagi atom energetikasi sohasidagi hamkorlik 2025-yil 20-iyunda yangi bosqichga chiqdi, o‘shanda Peterburg xalqaro iqtisodiy forumida ikkita VVER-1000 energiya blokini qurish imkoniyatlarini o‘rganishni nazarda tutuvchi va ularning sonini to‘rttaga yetkazish opsiyasiga ega bitim imzolangan edi.

O‘tgan haftada tomonlar loyihaning yangi, gibrid konfiguratsiyasi bo‘yicha kelishib oldilar. U bir maydonda 3+ avlodiga mansub VVER-1000 reaktorlari bazasidagi ikkita yirik quvvatli energiya bloki va har birining quvvati 55 MVt bo‘lgan RITM-200N reaktorlariga ega ikkita kichik quvvatli atom stansiyasini (KQAS) barpo etishni o‘z ichiga oladi. Bunday yechim O‘zbekistonga bir hududda bir vaqtning o‘zida ham kichik, ham yirik AES joylashgan dunyodagi birinchi mamlakatga aylanish imkonini beradi.

Jizzax viloyatidagi AESda o‘rnatilishi rejalashtirilayotgan RITM-200N reaktorlari, sinovdan o‘tgan RITM-200 dengiz reaktorlarining quruqlikdagi moslashuvidir. Ikkinchisi dunyodagi eng zamonaviy va qudratli Rossiyaning 22220 loyihasidagi "Arktika", "Sibir" va "Ural" kabi atom muzqaymoqlarida muvaffaqiyatli ishlatilib, ularning Arktikaning og‘ir sharoitlarida ishlashini ta’minlaydi.