O‘zbekistonda Jizzax viloyatidagi to‘rtta atom reaktorini ishga tushirish muddatlari belgilandi

O‘zbekistonda bir maydonda katta va kichik quvvatli reaktorlarni o‘zida mujassam etgan noyob atom elektr stansiyalari qurilishi bo‘yicha keng ko‘lamli loyihaning yangilangan muddatlari ma’lum bo‘ldi. Rasmiy shaxslarning bayonotlariga ko‘ra, rejalashtirilgan to‘rtta energiya blokining barchasini ishga tushirish 2029-yildan 2035-yilgacha bo‘lgan davrda amalga oshirilishi kerak, bu esa mamlakat energetika strategiyasida yangi davrni boshlab beradi.

Birinchi bo‘lib Jizzax viloyatidagi kam quvvatli atom elektr stansiyasi (KQAS) bloklari ishga tushiriladi. Birinchi reaktorni 2029-yilda ishga tushirish rejalashtirilgan, ikkinchisi esa jadvalga muvofiq, olti oy o‘tgach tarmoqqa ulanadi. "O‘zatom" Atom energetikasi agentligi direktori Azim Ahmedxadjayev 25-sentabr kuni Moskvada bo‘lib o‘tgan "Butunjahon atom haftaligi" xalqaro forumida loyiha bo‘yicha ishlar belgilangan rejaga muvofiq ketayotganini va zarur reaktor uskunalarini ishlab chiqarish allaqachon boshlanganini tasdiqladi.

Katta quvvatli AES loyihasiga kelsak, Ahmedxadjayev birinchi energiya blokini 2033-yilda, ikkinchi energiya blokini esa 2035-yilda ishga tushirish rejalashtirilganini aniqlashtirdi. Shu bilan birga, u bu muddatlar dastlabki ekanligini ta’kidladi. "Rejalar hozircha shunday, ammo har qanday holatda ham hammasini shartnoma doirasida amalga oshirish jadvalini muhokama qilish hal qiladi", - dedi "O‘zatom" rahbari va asosiy hujjat imzolangandan so‘ng aniqroq ma’lumotlar paydo bo‘lishini qo‘shimcha qildi.

Loyiha "Rosatom" davlat korporatsiyasi bilan hamkorlikda amalga oshirilmoqda. Loyihaning yangi konfiguratsiyasi bo‘yicha asosiy kelishuvlarga o‘tgan haftada erishildi va bu 3+ avlodiga mansub VVER-1000 reaktorlariga ega ikkita katta quvvatli energiya bloki hamda har birining quvvati 55 MVt bo‘lgan RITM-200N reaktorlariga ega ikkita kichik energiya bloki qurish to‘g‘risidagi qarorni mustahkamladi. Ushbu hamkorlik uchun asos 20-iyun kuni PMIF-2025 doirasida "O‘zatom" va "Rosatom" yirik AES qurish imkoniyatlarini o‘rganish to‘g‘risida kelishuv imzolaganida qo‘yilgan edi.

Hukumat hisob-kitoblariga ko‘ra, 525 gektar maydonda joylashadigan kombinatsiyalashgan atom stansiyasi 2035-yilga kelib yiliga 15 milliard kVt⋅soatdan ortiq elektr energiyasi ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Xodjayev ta’kidlaganidek, ushbu loyiha o‘ziga xosdir, chunki bir maydonda ikki turdagi yadroviy texnologiyalar birlashtiriladi. Bunday yondashuv barqaror tayanch generasiyani ta’minlaydi va ayni paytda mamlakat energetika tizimi uchun moslashuvchan manevr quvvatlarini yaratadi.

O‘zbekistondagi kichik AESda o‘rnatiladigan RITM-200N reaktorlari RITM-200 seriyali kema reaktorlarining quruqlikda foydalanish uchun moslashtirilgan versiyasidir. Dastlab ushbu texnologiya og‘ir Arktika sharoitlarida ishlash uchun mo‘ljallangan Rossiyaning 22220 loyihasidagi eng yangi atom muzqaymoqlar uchun ishlab chiqilgan.