O‘zbekistonda oltin narxi AQShdagi risklar fonida rekord darajaga yetdi

Seshanba, 30-sentabr kuni O‘zbekistonda oltin narxi yil davomidagi misli ko‘rilmagan o‘sish tendensiyasini davom ettirib, o‘zining navbatdagi tarixiy maksimumini yangiladi. Markaziy bank tomonidan e’lon qilingan ma’lumotlarga ko‘ra, bir gramm qimmatbaho metallning narxi 1 538 300 so‘mga yetdi. Bu so‘nggi to‘qqiz oy ichida qayd etilgan 33-narx rekordi bo‘ldi.

O‘tgan savdo kunidagi o‘sish 1 foizni, 24-sentabrda qayd etilgan avvalgi eng yuqori ko‘rsatkichga nisbatan esa 0,16 foizni tashkil etdi. Natijada, besh grammlik oltin quymasining narxi endi 7,691 million so‘mni tashkil qilmoqda. 2025-yil boshidan buyon mamlakatda oltin narxi 35,8 foizga, yillik hisobda esa o‘sish 37 foizga yetdi, bu uning investitsion aktiv sifatidagi mavqeining sezilarli darajada mustahkamlanib borayotganidan dalolat beradi.

Ichki bozordagi bu keskin o‘sish jahon maydonlaridagi jiddiy tebranishlar fonida yuz bermoqda. Arafa kuni jahon oltin kotirovkalari birinchi marta bir troya unsiyasi uchun 3800 dollarlik marrani bosib o‘tib, 3864,17 dollar ko‘rsatkichiga yetdi, bu bir gramm uchun 124,24 dollarga tengdir. Analitiklar investorlarning an’anaviy ravishda oltinga tegishli bo‘lgan "xavfsiz aktivlar" deb ataluvchi vositalarga qiziqishi ortishini bir necha omillar bilan bog‘lashmoqda. Asosiylari orasida AQSh dollarining pozitsiyasi zaiflashishi va Qo‘shma Shtatlar hukumatining byudjet masalalaridagi kelishmovchiliklar tufayli faoliyatini to‘xtatib qo‘yishi (shatdaun) ehtimoli borasidagi xavotirlarning kuchayishi bor. Vashingtondagi siyosiy noaniqlik investorlarni kapitalni saqlash uchun ishonchliroq vositalarni izlashga majbur qilmoqda.

O‘zbekiston Markaziy banki aholining qimmatbaho metallarga investitsiya qilish imkoniyatlarini kengaytirish ustida izchil ish olib bormoqda. Oltin tangalar sotuvi 2018-yilda yo‘lga qo‘yilgan bo‘lsa, 2020-yildan boshlab fuqarolar o‘lchovli quymalarni ham xarid qilish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. Ushbu chora-tadbirlar milliy iqtisodiyotning xorijiy valyutalarga bog‘liqligini kamaytirish va fuqarolarga jamg‘armalarni diversifikatsiya qilish uchun yangi vositalarni taqdim etish maqsadida amalga oshirilgan.

Aholi o‘rtasida oltinga bo‘lgan talab ishonchli o‘sishni namoyon etmoqda. Joriy yilning to‘qqiz oyga yetmagan davri mobaynida Markaziy bank 17,3 ming nafar xaridorga 380 kg oltin sotdi. Bu hajm 2024-yilning umumiy savdo ko‘rsatkichidan allaqachon 61 foizga ko‘pdir, bu esa qimmatbaho metallga jamg‘arma vositasi sifatida ishonch ortib borayotganini ko‘rsatadi.

Oltin quymalari va tangalarini tijorat banklarida xarid qilish va sotish mumkin. Markaziy bank operatsiyalarning shaffofligini ta’minlash uchun har kuni kotirovkalarni yangilab, o‘zining rasmiy veb-saytida va Telegram-botida e’lon qilib boradi.

O‘zbekiston dunyodagi eng yirik oltin zaxiralaridan biriga ega, Qizilqum cho‘lidagi Muruntov koni esa sayyoradagi eng katta ochiq oltin karerlaridan biri hisoblanadi.