O‘zbekiston 2030-yilgacha kambag‘allik bilan kurashda "Xitoy mo‘jizasi"ni takrorlay oladimi?

O‘zbekistonda kambag‘allikni qisqartirish strategiyasi ko‘p jihatdan 800 million kishini qashshoqlikdan chiqarishga imkon bergan Xitoyning muvaffaqiyatli amaliyotiga asoslanadi. Bu haqda Bosh vazir o‘rinbosari, iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorov "Kambag‘allikdan farovonlik sari" nomli III Xalqaro kambag‘allikni qisqartirish forumidagi nutqida ma’lum qildi.

Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, mamlakatda olib borilayotgan islohotlar sezilarli yutuqlarga erishish imkonini berdi. Joriy yil oxiriga qadar O‘zbekistonda kambag‘allik darajasi 6 foizgacha pasayishi kutilmoqda, holbuki 2017-yilda bu ko‘rsatkich 35 foizni tashkil etgan edi. Qo‘chqorov mamlakat prezidenti tomonidan qo‘yilgan ulkan maqsad - 2030-yilgacha xalqaro standartlar bo‘yicha mutlaq kambag‘allikni to‘liq bartaraf etishni ta’kidladi.

Bosh vazir o‘rinbosarining so‘zlariga ko‘ra, bu maqsadlarga erishishda ham xalqaro hamkorlik, ham muvaffaqiyatli mahalliy amaliyotlarni joriy etish hal qiluvchi ahamiyatga ega. Forum doirasida aholi farovonligini oshirishga qaratilgan turli loyihalarni amalga oshirish uchun 500 million dollardan ortiq miqdordagi shartnoma va memorandumlar imzolandi.

Ishning asosiy yo‘nalishlaridan biri "Bir qishloq - bir mahsulot" loyihasini amalga oshirish bo‘ladi. Ushbu tashabbusning birinchi bosqichini boshlash to‘g‘risidagi tegishli hujjat Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) bilan imzolandi. Bir necha yil avval prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan taklif etilgan ushbu model o‘z samaradorligini allaqachon ko‘rsatmoqda. Mamlakatda 9500 ga yaqin mahalla mavjud bo‘lib, ularning qariyb 4000 tasi aniq bir mahsulot turini ishlab chiqarishga ixtisoslashgan va bu ularning 70% aholisi uchun barqaror daromadni ta’minlamoqda. Yaqin kelajakda Samarqand va Farg‘ona viloyatlarida ushbu dastur doirasida ikkita pilot loyiha ishga tushiriladi.

Jamshid Qo‘chqorov Xitoy modelini o‘rganishning muhimligini alohida ta’kidladi. "Xitoy amaliyotini o‘rganish biz uchun juda muhim... 800 million kishining qashshoqlikdan chiqarilishi jahon iqtisodiyotiga hissa qo‘shdi", - dedi u Kambag‘allikni qisqartirish bo‘yicha Xitoy markazi bilan yaqin hamkorlikni qayd etib.

Xitoy tajribasidan tashqari, O‘zbekiston Turkiya tajribasidan ham faol foydalanmoqda. Turkiya hamkorlik va muvofiqlashtirish agentligi (TIKA) bilan qo‘shma loyihalarning salmoqli qismi bevosita kambag‘allikni qisqartirishga qaratilgan va tashkilot portfelida muhim o‘rin egallaydi.

Bosh vazir o‘rinbosari mamlakat ichida tajriba almashish muhimligiga ham e’tibor qaratdi. U prezidentning turli hududlardagi hokimlarning birinchi o‘rinbosarlariga Norindagi baliqchilik xo‘jaligi va "Iftixor" fabrikasi kabi muvaffaqiyatli korxonalarga tashrif buyurib, samarali amaliyotlarni o‘rganish va o‘z hududlarida joriy etish bo‘yicha bergan topshirig‘ini misol qilib keltirdi. Xalqaro va ichki tajribani o‘zlashtirishga qaratilgan bu ikki tomonlama strategiya farovonlikni oshirish bo‘yicha davlat siyosatining asosini tashkil etadi. Xitoy tajribasiga asoslangan kambag‘allikka barham berish dasturini O‘zbekistonning 14 ta tumanida, jumladan, Toshkent shahrining Chilonzor tumanida amalga oshirish rejalashtirilgan.