O‘zbekiston iqtisodiyoti yangi sanoat strategiyasidan $15 mlrddan ortiq daromad oladi

Yevroosiyo taraqqiyot bankining (YOTB) yangi hisobotiga ko‘ra, O‘zbekiston Yevroosiyo mintaqasida sanoat eksportini oshirish bo‘yicha istisno darajada yuqori salohiyatga ega bo‘lgan asosiy mamlakatlardan biri sifatida belgilandi. "Yevroosiyo mintaqasida yuqori qayta ishlash sanoatini rivojlantirish salohiyati" deb nomlangan tahliliy hujjatda respublikaning qayta ishlash sanoati mahsulotlari eksportining yillik o‘sishi 3,86 milliard dollarga yetishi mumkinligi haqidagi hisob-kitoblar keltirilgan.

Bu 26% o‘sishga teng bo‘lgan ko‘rsatkich, O‘zbekistonni mintaqadagi nisbiy o‘sish salohiyati bo‘yicha Qirg‘iziston (28%) va Armaniston (25%) bilan bir qatorda yetakchilar uchligiga olib chiqadi. Taqqoslash uchun, Rossiya, Belarus va Qozog‘iston kabi mintaqaning boshqa yirik iqtisodiyotlari uchun 12% dan 17% gacha bo‘lgan mo‘tadilroq o‘sish prognoz qilinmoqda.

Bunday optimistik prognoz asosida mamlakat iqtisodiy modelining strategik o‘zgarishi yotadi. Xomashyo eksportidan asta-sekin ancha yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan ikkinchi bosqich qayta ishlangan tovarlar ishlab chiqarishga o‘tish kuzatilmoqda. Bu jarayon mamlakat ichida ishlab chiqarish zanjirlarini chuqurlashtirishni va murakkabroq, texnologik mahsulotlar chiqarishni nazarda tutadi.

YOTB ekspertlarining fikricha, ushbu transformatsiya eksportda sezilarli tarkibiy o‘zgarishlarga olib keladi. Mashinasozlik va kimyo sanoati kabi sohalarning ulushi oshishi kutilmoqda. Bu esa, o‘z navbatida, mutlaqo yangi ixtisoslashuv sohalarining paydo bo‘lishiga va davlat byudjeti uchun valyuta tushumlarining barqarorroq manbalarini shakllantirishga yordam beradi, xomashyo bozorlaridagi o‘zgaruvchanlikka bog‘liqlikni kamaytiradi.

O‘zbekiston uchun nafaqat eksport o‘sishini, balki import o‘rnini bosish imkoniyatlarini hamda mahsulot ishlab chiqarishning umumiy o‘sishini hisobga olgan holda, umumiy iqtisodiy samara bank mutaxassislari tomonidan yillik 15 milliard dollardan ortiq summada baholanmoqda.

Bundan tashqari, ushbu salohiyatni ro‘yobga chiqarish mamlakatdagi umumiy sanoat ishlab chiqarish hajmining 17% gacha o‘sishini rag‘batlantirishi mumkin. Bunday dinamika milliy iqtisodiyotni jadal sanoatlashtirish uchun mustahkam poydevor yaratadi va O‘zbekistonning mintaqaviy maydondagi iqtisodiy va siyosiy mavqeini sezilarli darajada mustahkamlaydi.

O‘zbekistonda dunyodagi eng yirik ochiq usulda oltin qazib oluvchi konlardan biri - "Muruntov" joylashgan. Ushbu ulkan kon nafaqat asosiy oltin yetkazib beruvchi, balki kumush, platina va palladiyning ham muhim manbai bo‘lib, mamlakat sanoat majmuasida muhim rol o‘ynaydi.