O‘zbekistonda oltin narxi 5 gramm uchun 8 million so‘mdan oshdi

Payshanba, 9-oktabr kuni O‘zbekiston moliya bozorlarida muhim voqea qayd etildi: oltin quymalari narxi 8 million so‘mlik muhim psixologik chegaradan o‘tdi. Markaziy bank tomonidan e’lon qilingan ma’lumotlarga ko‘ra, bir gramm qimmatbaho metallning narxi bir savdo kunida 1,5 foizga o‘sib, 1 608 510 so‘mni tashkil etdi. Shu tariqa, 5 grammlik quyma endi 8,043 million so‘m narxda taklif etilmoqda, bu avvalgi kun ko‘rsatkichlaridan 122 ming so‘mga qimmatdir.

Bu narx o‘sishi joriy yil boshidan buyon mahalliy bozorda tarixiy maksimumning 39-marta yangilanishi bo‘ldi. Shu davr mobaynida oltin narxining umumiy o‘sishi 42 foizni tashkil etdi. Yillik hisobda, 2024-yilning shu sanasiga nisbatan oltin quymalari narxi qariyb 44 foizga oshdi.

Oltinning investitsion aktiv sifatidagi qiziqishi nafaqat O‘zbekistonda, balki global miqyosda ham kuzatilmoqda. Hozirgi vaqtda qimmatbaho metallning jahon kotirovkalari bir troya unsiyasi uchun 4036 dollar atrofida o‘zgarib turibdi, bu bir gramm uchun taxminan 129,8 dollarga teng. Kunlik savdolarning eng yuqori cho‘qqisida narx 4048 dollarga yetdi, bu yil boshidan buyon qariyb 54 foizlik o‘sishni anglatadi. Mutaxassislar bunday dinamikani bir qator omillar, jumladan, AQSh dollarining devalvatsiyasi va jahon iqtisodiyotidagi barqaror inflyatsion jarayonlar bilan bog‘lashmoqda. O‘sish uchun qo‘shimcha turtki AQShda bir haftadan ortiq davom etayotgan hukumat ishining to‘xtatilishi bo‘ldi, bu esa moliya bozorlaridagi noaniqlikni kuchaytirmoqda.

Ta’sirchan o‘sishga qaramay, ba’zi tahlilchilar ehtiyotkorlik bildirishmoqda. Bank of America mutaxassislari bozorning haddan tashqari qizib ketishi mumkinligi haqida ogohlantirib, yaqin istiqbolda narxlarning tuzatish-pasayish ehtimolini inkor etmaydilar. Oltinning hozirgi narxi so‘nggi 200 kunlik o‘rtacha ko‘rsatkichdan 20 foizga yuqori, vaholanki, avvalgi o‘sish davrlarida eng yuqori ko‘rsatkichlar o‘rtacha qiymatdan 25 foiz atrofida bo‘lgan.

Eslatib o‘tamiz, O‘zbekiston Markaziy banki 2018 yilda aholiga oltin tangalarni sotishni boshlagan, ikki yildan so‘ng esa ularga o‘lchovli quymalar ham qo‘shilgan edi. Ushbu chora-tadbirlar milliy iqtisodiyotning xorijiy valyutaga bog‘liqligini kamaytirish va fuqarolarga sarmoya kiritish hamda jamg‘armalarni saqlash uchun qo‘shimcha vositalarni taqdim etish maqsadida amalga oshirilgan. Jismoniy shaxslarga, shuningdek, ma’lum shartlarga rioya qilgan holda sotib olingan oltin quymalarni mamlakat tashqarisiga olib chiqishga ruxsat berilgan.

Qimmatbaho metallarni sotib olish va sotish tijorat banklari orqali amalga oshiriladi. Markaziy bank o‘zining rasmiy veb-saytida va ixtisoslashtirilgan Telegram-botida har kuni kotirovkalarni yangilab boradi.

Regulyator statistikasi aholi tomonidan oltinga yuqori talab mavjudligini ko‘rsatadi. Joriy yilning to‘qqiz oyi davomida 17,3 ming xaridorga 380 kg oltin sotilgan. Qimmatbaho metallarni sotish hajmi 2024 yilning yakuniy ko‘rsatkichidan allaqachon 61 foizga oshib ketdi.

1872-yilda Avstraliyada topilgan va "Xoltermann plitasi" nomi bilan tanilgan tarixdagi eng yirik oltin parchasi aslida umumiy og‘irligi 286 kg bo‘lgan oltin aralashgan kvarts bo‘lagi edi.