Jizzax viloyatining Forish tumanida amalga oshirilayotgan kam quvvatli atom elektr stansiyasi qurilishi loyihasi bir milliard dollardan kam summaga baholanmoqda. Ushbu dastlabki bahoni AES qurilishi direksiyasi rahbari Abdujamil Kalmuratov qurilish maydonchasiga uyushtirilgan press-tur davomida ma’lum qildi.
Muhandislik tadqiqotlari va infratuzilmani yaratish kabi tayyorgarlik ishlarini moliyalashtirish bevosita O‘zbekiston Respublikasi davlat byudjeti hisobidan amalga oshirilmoqda. "Bu to‘liq o‘zbekistonlik loyiha. Moliyalashtirish manbai - bizning byudjetimiz. Atom loyihasi milliy bo‘lishi kerak", - deya ta’kidladi Kalmuratov, obyektning mamlakat uchun strategik ahamiyatiga urg‘u berib.
Xarajatlarning yakuniy va aniq miqdori bosh shartnomada qayd etiladi, uning ustida ishlar hali davom etmoqda. Direksiya rahbari hozirgi bosqichda hisob-kitoblarning murakkabligini tushuntirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, har qanday atom loyihasi qiymatining qariyb 60 foizi qurilishning dastlabki bosqichiga to‘g‘ri kelsa, qolgan 25-40 foizi reaktor qurilmasining aniq turiga bog‘liq.
Abdujamil Kalmuratov, shuningdek, loyiha konfiguratsiyasi oltita energoblokdan ikkitaga o‘zgartirilgandan so‘ng uning narxi oddiy proporsional ravishda arzonlashadi degan taxminlarni rad etdi. Uning ta’kidlashicha, reaktorlar sonining qisqarishi narxning uch baravar pasayishiga olib kelmaydi. "Bu yerda shunchaki uchga bo‘lish mumkin emas. To‘g‘rirog‘i, gap avvalgi summaning taxminan yarmi - yarimidan sal ko‘prog‘i haqida ketmoqda", - deya aniqlik kiritdi u. Uning so‘zlariga ko‘ra, qo‘shimcha tejashga kichik AES maydonchasini kelajakdagi katta quvvatli stansiya bilan integratsiya qilish hisobiga erishiladi, bu esa umumiy kapital xarajatlarni optimallashtiradi.
Joriy yilning mart oyida "O‘zatom" agentligi direktori Azim Ahmedxadjayev RITM-200N rusumli oltita reaktordan iborat loyiha qiymatiga kengroq baho berib, "2 milliard dollardan kam" summani ko‘rsatgan edi. O‘shanda u ham loyihaning har bir detali bo‘yicha xarajatlarni optimallashtirish ustida doimiy ish olib borilayotganini aytib, aniq raqamlarni aytishdan tiyilgan edi.
Ayni paytda bosh pudratchi sifatida "Rosatom" faoliyat yuritayotgan Forish tumanidagi maydonchada tayyorgarlik ishlari jadal olib borilmoqda. Subpudratchi sifatida tanlangan mahalliy Enter Engineering kompaniyasi allaqachon vaxta shaharchasini qurmoqda va reaktor oroli uchun poydevor qazishga tayyorgarlik ko‘rmoqda.
O‘zbekistondagi kichik AESda o‘rnatilishi rejalashtirilgan RITM-200N tipidagi reaktorlar Arktikaning og‘ir sharoitlarida eng yangi Rossiya atom muzqaymoqlarida muvaffaqiyatli ishlatilayotgan qurilmalarning fuqarolik versiyasidir. Bu ushbu texnologiyaning yuqori darajadagi ishonchliligi va ixchamligidan dalolat beradi.