Rossiya O‘zbekiston va qo‘shni mamlakatlarga gaz eksportini 15 foizga oshirdi

Rossiya tabiiy gazining Markaziy Osiyo respublikalariga, xususan O‘zbekiston, Qozog‘iston va Qirg‘izistonga yetkazib berish hajmi sezilarli darajada oshdi. 2025-yilning dastlabki sakkiz oyida o‘sish o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 15 foizni tashkil etdi. Bunday ma’lumotni "Gazprom" boshqaruvi raisi Aleksey Miller 9-oktabr kuni Peterburg xalqaro gaz forumidagi nutqida ma’lum qildi.

Ushbu o‘sish mintaqa mamlakatlari iqtisodiyotining jadal rivojlanishi prognozlari fonida yuz bermoqda. Miller taqdim etgan hisob-kitoblarga ko‘ra, yaqin besh-olti yil ichida O‘zbekiston, Qozog‘iston va Qirg‘izistonning umumiy yalpi ichki mahsuloti 60 foizga o‘sishi mumkin. Bunday iqtisodiy yuksalish muqarrar ravishda energiya resurslariga, shu jumladan tabiiy gazga bo‘lgan talabning ortishiga olib keladi. "Biz 2025-yilning sakkiz oyini 2024-yilning shu davri bilan taqqoslayapmiz. Rossiya gazining Markaziy Osiyoga yetkazib berish hajmi... plyus 15%. Bu katta hajmlar", - deb ta’kidladi "Gazprom" rahbari.

Aleksey Miller mintaqaga eksportni yanada oshirish uchun katalizator bo‘lishi mumkin bo‘lgan strategik loyihalardan biri sifatida loyihalashtirilayotgan "Sibir kuchi-2" gaz quvurini nomladi. Xitoyga gaz yetkazib berish uchun mo‘ljallangan ushbu keng ko‘lamli infratuzilma loyihasi Markaziy Osiyo mamlakatlari bilan energetika sohasidagi hamkorlikni kuchaytirishga qodir omil sifatida ko‘rib chiqilmoqda.

E’tiborlisi, Rossiyadan yetkazib berish hajmining ortishi fonida O‘zbekistonning joriy yilning dastlabki sakkiz oyida Turkmaniston va Rossiyadan gaz importiga qilgan umumiy xarajatlari 27,9 foizga qisqarib, 885,9 million dollarni tashkil etdi. Shu bilan birga, aprel oyidan boshlab oylik import hajmi 100 million dollar chegarasidan oshib ketdi, iyun oyida esa 286,3 million dollarlik rekord ko‘rsatkich qayd etildi.

Ekspertlar hamjamiyati Markaziy Osiyo mamlakatlari iqtisodiyotining o‘sishi sanoat ishlab chiqarishining ortishi va urbanizatsiya bilan mustahkamlanayotganini, bu esa energiya manbalariga barqaror talabni shakllantirayotganini ta’kidlamoqda.

Hali Sovet davrida qurilgan Markaziy Osiyo - Markaz gaz transport tizimi tarixan Turkmaniston va O‘zbekistondan shimolga, Rossiyaga va undan keyin Yevropaga gaz yetkazib berishga yo‘naltirilgan edi. Hozirgi kunda Rossiya gazining mintaqaga yetkazib berilishi xuddi shu tizim orqali teskari rejimda amalga oshirilmoqda, bu esa mavjud infratuzilmaning o‘zgaruvchan energiya oqimlariga moslashuvchanligini va moslashuvchanligini namoyish etadi.