Jahon banki O‘zbekiston YAIM o‘sishi prognozini 2025-yilda 6,2%gacha oshirdi

O‘zbekiston iqtisodiyoti barqarorlikni namoyish etmoqda va o‘sish sur’atlari bo‘yicha mintaqaviy yetakchilardan biri sifatidagi o‘z mavqeini mustahkamlashda davom etmoqda. Jahon bankining Yevropa va Markaziy Osiyo mamlakatlari iqtisodiyotiga bag‘ishlangan so‘nggi hisobotiga ko‘ra, respublika yalpi ichki mahsuloti o‘sishining 2025-yil uchun prognozi yuqoriga qarab qayta ko‘rib chiqildi va endi 6,2% ni tashkil etadi. Bu ko‘rsatkich xalqaro moliya tashkiloti tahlilchilarining may oyidagi kutilmalaridan 0,3 foiz punktiga yuqoridir.

Shunday qilib, O‘zbekiston o‘z mintaqasida iqtisodiy rivojlanish dinamikasi bo‘yicha yetakchi o‘rinlardan birini saqlab qoladi. Joriy yil uchun prognoz qilinayotgan o‘sish sur’atlari bo‘yicha O‘zbekiston iqtisodiyoti Qozog‘istonni ortda qoldirmoqda, u yerda 5,5% darajasida o‘sish kutilmoqda. Biroq, bu ko‘rsatkich bo‘yicha mamlakat Tojikiston va Qirg‘izistondan ortda qolmoqda, ularning iqtisodiyotlari taxminlarga ko‘ra, mos ravishda 7,6% va 9,2% ga o‘sadi.

O‘rta muddatli istiqbollar ham optimistik ko‘rinishga ega. Jahon bankining 2026 va 2027-yillar uchun prognozlari may oyidagi ma’lumotlarga nisbatan 0,1 foiz punktiga yuqoriga qarab o‘zgartirildi. 2026-yilda mamlakat iqtisodiyoti 6% ga, 2027-yilda esa 5,9% ga o‘sishi kutilmoqda. Prognoz qilinayotgan sur’atlarning biroz sekinlashishiga qaramay, tahlilchilarning fikricha, O‘zbekiston YAIM dinamikasi bo‘yicha mintaqada Qirg‘izistondan keyin ikkinchi o‘rinni egallashi mumkin, u yerda yaqin ikki yilda o‘sish 6,5-6,8% ni tashkil etishi mumkin. Taqqoslash uchun, Tojikistonda o‘sish 2026-yilda 5,2% gacha va 2027-yilda 4,7% gacha, Qozog‘istonda esa mos ravishda 4,5% va 3,9% gacha sekinlashishi kutilmoqda.

Hisobotda, shuningdek, kelgusi o‘sishning harakatlantiruvchi kuchlariga aylanishi mumkin bo‘lgan asosiy yo‘nalishlar belgilab berilgan. Kimyo sanoati, axborot texnologiyalari sektori, shuningdek, agrosanoat majmuasi, xususan, meva-sabzavot yetishtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Shu bilan birga, IT-sohasining salohiyatini ro‘yobga chiqarish hozirgi vaqtda keng polosali internetga ulanishning yetarli darajada emasligi bilan cheklanayotgani ta’kidlangan.

Kimyo sanoatini rag‘batlantirish uchun Jahon banki ekspertlari ishlab chiqarish quvvatlarini kompleks modernizatsiya qilishni tavsiya etadilar. Bundan tashqari, eksport nazorati va mavjud narx cheklovlarini bosqichma-bosqich bekor qilish taklif etilmoqda. "O‘zkimyosanoat" aksiyadorlik jamiyatining tijorat, nazorat va tartibga solish faoliyatini ajratish ham muhim qadam sifatida ko‘rsatilgan.

Agrar sektorga kelsak, meva-sabzavot mahsulotlarining eksport salohiyatini oshirish uchun xalqaro sifat standartlari va sertifikatsiyani faolroq joriy etish tavsiya etilgan. Tahlilchilar, shuningdek, zamonaviy irrigatsiya tizimlariga investitsiyalarni jalb qilish va qishloq xo‘jaligi ekinlari seleksiyasi sohasidagi ilmiy tadqiqotlarni faollashtirish zarurligini ta’kidlaydilar. Alohida tavsiya sifatida eksportda oldindan to‘lov talabini bekor qilish zarurligi ko‘rsatilgan, bu esa o‘zbekistonlik ishlab chiqaruvchilarning tashqi bozorlarga chiqishini sezilarli darajada soddalashtirishi kerak.

Bu yil o‘sish sur’atlarining 3,7% dan 2,4% gacha sezilarli darajada sekinlashishi prognoz qilinayotgan Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasining umumiy fonida O‘zbekistonning iqtisodiy ko‘rsatkichlari ayniqsa ishonchli ko‘rinadi. Kelajakda, prognozlarga ko‘ra, mintaqa iqtisodiyoti mo‘tadil sur’atlar bilan tiklanib, o‘rtacha yillik 2,6% ko‘rsatkichga chiqadi. Shu bilan birga, mintaqa mamlakatlarining iqtisodiy dinamikasi, Rossiyani hisobga olmaganda, 3,3% atrofida barqaror bo‘lib qoladi va 2027-yil oxiriga kelib 3,7% gacha tezlashishi kutilmoqda. Shu bilan birga, Turkiya iqtisodiyoti, prognozlarga ko‘ra, joriy yilda 3,5% gacha o‘sishni ko‘rsatadi va 2027-yilda 4,4% gacha tezlashadi.