Gibrid AES O‘zbekistonning uchta viloyatini energiya bilan ta’minlaydi

Jizzax viloyatidagi keng ko‘lamli energetika loyihasini amalga oshirish faol bosqichga o‘tdi: bo‘lajak atom elektr stansiyasi maydonchasida birinchi energoblok uchun poydevor qazish ishlari boshlandi. Markaziy Osiyoda o‘z turida birinchi bo‘ladigan ushbu majmua mamlakatning asosiy sanoat va agrar hududlari - Jizzax, Samarqand va Navoiy viloylarini barqaror elektr energiyasi bilan ta’minlashga qaratilgan.

"O‘zatom" atom energiyasi agentligi tomonidan "Rosatom" davlat korporatsiyasi bilan hamkorlikda amalga oshirilayotgan loyiha o‘ziga xos konfiguratsiyasi bilan ajralib turadi. Sentyabr oyi oxirida imzolangan qo‘shimcha kelishuvga ko‘ra, 525 gektar maydonda 3+ avlodiga mansub VVER-1000 reaktorlariga asoslangan ikkita yirik quvvatli energoblok hamda RITM-200N reaktorlaridan iborat ikkita kichik quvvatli atom stansiyasi (KQAS) joylashtiriladi. Kichik reaktorlarning har biri 55 MVt quvvatga ega bo‘ladi.

"O‘zatom" agentligi direktori Azim Ahmedxadjayev yaqinda O‘zbekiston 24 telekanaliga bergan intervyusida ushbu obyektning strategik ahamiyatini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, integratsiyalashgan atom elektr stansiyasi O‘zbekistonning markaziy mintaqasida sanoat salohiyati, agrar sektor va unga aloqador infratuzilmani yanada rivojlantirish uchun mustahkam poydevor yaratadi.

"Integratsiyalashgan atom elektr stansiyasi... gaz generatsiyasiga va qayta tiklanuvchi energiya manbalarining mavsumiy tebranishlariga bog‘liqlikni kamaytirib, barqaror bazaviy elektr energiyasi manbai bo‘ladi", - dedi "O‘zatom" rahbari. Ushbu yechim, ayniqsa, ishlab chiqarishi ob-havo sharoitlariga bog‘liq bo‘lgan quyosh va shamol elektr stansiyalarining faol ishga tushirilishi sharoitida energiya tizimini muvozanatlashga imkon beradi.

Stansiya qurilishi, shuningdek, milliy iqtisodiyot uchun kuchli katalizator sifatida ko‘rilmoqda. Loyiha salmoqli investitsiyalarni jalb qiladi va qurilish sektori, transport logistikasi va xizmat ko‘rsatish sohalari kabi turdosh tarmoqlar uchun multiplikativ samara yaratadi. Ahmedxadjayev AES qurilishini barqaror va past uglerodli energetika tizimlariga o‘tish bo‘yicha jahon tendensiyalariga mos keladigan "strategik uzoqni ko‘zlagan qaror" deb ta’rifladi.

Bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Xodjayevning prognozlariga ko‘ra, 2035 yilga kelib kombinatsiyalashgan atom stansiyasi 15 milliard kilovatt-soatdan ortiq elektr energiyasi ishlab chiqaradi va bu respublikaning energetik xavfsizligi va mustaqilligiga salmoqli hissa qo‘shadi.

Jizzax viloyatidagi AESga o‘rnatiladigan RITM-200N modifikatsiyasidagi RITM-200 reaktorlari dastlab Rossiyaning 22220 loyihasidagi eng yangi atom muzqaymoqlari uchun ishlab chiqilgan. Ularning ixchamligi va bug’ generatorlari reaktor korpusi ichida joylashgan integral tuzilishi xavfsizlikni sezilarli darajada oshiradi va qurilmaning moddiy sig‘imini kamaytiradi.