Jizzaxdagi AES: O‘zbekistonning yangi energetika strategiyasi bosqichi

Jizzax viloyatida kam quvvatli atom elektr stansiyasini barpo etish loyihasining faol bosqichga o‘tishi mamlakat energetika siyosatida burilish nuqtasi bo‘lmoqda. Qurilishning asosiy bosqichi 2026-yilning iyul oyiga rejalashtirilgan bo‘lib, bu haqda yaqinda "Atomstroyeksport"ning O‘zbekistondagi AES qurilishi bo‘yicha loyiha direktori Pavel Bezrukov o‘z intervyusida tasdiqladi.

Forish tumanida amalga oshirilayotgan loyiha nafaqat energiya ishlab chiqaruvchi obyekt qurilishi, balki milliy iqtisodiyot uchun yangi, tizimni tashkil etuvchi sohani shakllantirish sifatida ko‘rilmoqda. Bezrukovning so‘zlariga ko‘ra, tashabbus yuqori malakali milliy kadrlarni tayyorlash va mahalliy ishlab chiqarish bazasini yaratishdan tortib, yo‘ldosh texno va energiya parklarini rivojlantirishgacha bo‘lgan kompleks chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Bularning barchasi iste’molchilarni arzon va, eng muhimi, barqaror elektr energiyasi bilan ta’minlashi kutilmoqda.

"O‘zbekiston gaz va boshqa energiya resurslarini iste’mol qiluvchi mamlakatdan elektr energiyasi bilan ishonchli ta’minlanadigan generator-mamlakatga aylanmoqda", - deya ta’kidladi "Rosatom" vakili. Ushbu bayonot loyihaning strategik maqsadi - energetik mustaqillikni mustahkamlash va qo‘shni mamlakatlarga elektr energiyasini eksport qilish salohiyatini yaratishni aks ettiradi.

Qurilish maydonchasida ishlar allaqachon olib borilmoqda. 9-oktabr kuni muhim bosqichga start berildi - zamonaviy RITM-200N reaktori bilan jihozlanadigan energoblok uchun katlavan qazish ishlari boshlandi. Taxminan 1,5 million kub metr tuproqni qazib olish rejalashtirilgan, katlavanning chuqurligi esa 13 metrga yetadi.

Avvalroq, avgust oyida "O‘zatom" agentligi rahbari Azim Ahmedxadjayev qurilishning asosiy bosqichiga o‘tishni anglatuvchi birinchi beton quyish ishlari 2026-yilning mart oyiga mo‘ljallanganini e’lon qilgan edi. E’tiborlisi, loyihani amalga oshirish belgilangan muddatdan oldin ketmoqda. AES qurilishi bo‘yicha Direksiya rahbari Abdujamil Kalmuratovning aytishicha, ayrim ishlar rejadan ikki, uch, ba’zan esa besh oy oldinda bormoqda.

Atom stansiyasi mamlakatning markaziy hududlari, jumladan Jizzax, Samarqand va Navoiy viloyatlarini ishonchli energiya ta’minoti bilan ta’minlashga mo‘ljallangan. Ahmedxadjayevning so‘zlariga ko‘ra, AES barqaror bazaviy elektr energiyasi manbai bo‘lib, bu gaz generatsiyasiga bog‘liqlikni kamaytirishga va qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan energiya ishlab chiqarishdagi mavsumiy tebranishlarni yumshatishga imkon beradi.

Loyiha O‘zbekistonning barqaror iqtisodiy rivojlanishi uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lib, sanoat, agrar sektor va infratuzilmaning o‘sishi uchun mustahkam poydevor yaratadi. Bundan tashqari, u katta miqdordagi investitsiyalarni jalb qiladi va qurilish hamda transport kabi turdosh sohalarning rivojlanishiga turtki beradi.