Qoraqalpog‘iston O‘zbekiston ma’lumotlar markazlari xabiga aylanadi

O‘zbekiston hukumati doiralari Qoraqalpog‘iston Respublikasini ma’lumotlarni qayta ishlash markazlarini joylashtirish bo‘yicha asosiy mintaqaviy xabga aylantirish rejalarini e’lon qildi. Sektorga yirik investorlarni jalb qilish uchun qiymati 100 million dollardan ortiq bo‘lgan loyihalar uchun elektr energiyasiga sezilarli darajada pasaytirilgan - bir kilovatt-soat uchun 5 sentlik tarifni o‘z ichiga olgan imtiyozlar paketi tashabbus qilindi.

Ushbu strategik tashabbus mamlakat texnologik sektorini rivojlantirishning yangi bosqichi bilan chambarchas bog‘liq. Seshanba kuni, 21-oktabrda, Shavkat Mirziyoyev Toshkentdagi IT Park Uzbekistan majmuasining ikkinchi navbati qurilishiga start berdi. Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatovning ta’kidlashicha, keng ko‘lamli raqamlashtirishdan keyingi mantiqiy qadam sun’iy intellektni jadal rivojlantirish bo‘lishi kerak. Prezident IT-parkni kengaytirishning ikkinchi bosqichini AI texnologiyalarini faol joriy etish bilan bevosita bog‘lashni topshirdi.

Yangilangan IT-park hududida AI sohasida ishlaydigan startaplar uchun sharoitlar yaratiladi va grafik protsessorlar bilan jihozlangan ixtisoslashtirilgan ma’lumotlar markazlari joylashtiriladi. Vazir flagman loyiha sifatida Saudiya Arabistonining DataVolt kompaniyasi tomonidan qurilayotgan, quvvati 12 MVt bo‘lgan AI uchun ma’lumotlarni qayta ishlash markazini misol qilib keltirdi, u Markaziy Osiyodagi eng yirigiga aylanadi. Kelajakda DataVolt O‘zbekistonda o‘z ishtirokini kengaytirib, umumiy quvvati 500 MVt gacha bo‘lgan ma’lumotlar markazlari tarmog‘ini yaratishni rejalashtirmoqda.

Energiya talab qiladigan raqamli loyihalar uchun asosiy maydon sifatida Qoraqalpog‘istonning tanlanishi tasodifiy emas. "O‘zbekistonda eng katta hudud Qoraqalpog‘iston hisoblanadi. Prezident Qoraqalpog‘istonni ma’lumotlar markazlari makoniga aylantirish g‘oyasini ilgari surdi", - dedi Shermatov. Uning qo‘shimcha qilishicha, prezident tomonidan 100 million dollardan ortiq sarmoya kiritayotgan investorlar uchun va’da qilingan imtiyozlar mintaqaning iqtisodiy o‘sishi uchun kuchli turtki bo‘lib, ko‘plab kompaniyalarni jalb qiladi va mahalliy startap-ekotizim rivojlanishini rag‘batlantiradi.

Shu hafta boshida bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda Shavkat Mirziyoyev qo‘llab-quvvatlash parametrlarini aniqlashtirdi: Qoraqalpog‘istonda qiymati 100 million dollardan yuqori bo‘lgan raqamli infratuzilma ob’ektlari elektr energiyasini bir kilovatt-soat uchun 5 sent narxida oladi. Bu hozirgi 1000 so‘m yoki bir kilovatt-soat uchun 8 sentdan ortiq bo‘lgan tarifdan ancha past. Avvalroq, oktyabr oyi boshida, xuddi shu mintaqada mayning uchun ham elektr energiyasiga imtiyozli tarif joriy etilishi e’lon qilingan edi, bu esa energiya talab qiladigan texnologiyalarga investitsiyalarni jalb qilishga kompleks yondashuvdan dalolat beradi.

Bunday loyihalarning Qoraqalpog‘istonda strategik joylashtirilishi qayta tiklanuvchi energetikani rivojlantirish bo‘yicha keng ko‘lamli rejalar bilan mustahkamlanadi. 2024-yil may oyida Toshkent xalqaro investitsiya forumi doirasida Energetika vazirligi Saudiya Arabistonining ACWA Power kompaniyasi bilan Qo‘ng‘irot tumanida quvvati 5 GVt bo‘lgan shamol elektr stansiyasini qurish to‘g‘risida bitim imzoladi. Ushbu yirik energetika loyihasining qiymati 6,2 milliard dollarga baholanmoqda.