Dastlab @suhrob_66kg Instagram-akkauntida e’lon qilingan videomateriallarda murabbiy deb tanishtirilgan erkak mashg‘ulotlar jarayonida bolalarning oyoqlari va tanasiga plastik tayoq bilan urayotgani aks etgan. Kadrlarda bolalarning yig‘layotgani va jazolashni to‘xtatishni so‘rayotganini ko‘rish mumkin. Videoga ilova qilingan dastlabki xabarlarga ko‘ra, bunday ta’sir choralari ota-onalarning roziligi yoki hatto iltimosiga binoan yomon xulq-atvor yoki past baholar uchun tarbiyaviy chora sifatida qo‘llanilgan bo‘lishi mumkin.
Videoyozuvlar keng auditoriya e’tiborini tortib, tanqidlar to‘lqinini keltirib chiqarganidan so‘ng, ular asl manbadan o‘chirib tashlangan. Shunga qaramay, hodisa internetning o‘zbek segmentida faol munozaralarga sabab bo‘ldi. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari va jamoat arboblari vakolatli davlat organlari, jumladan Oliy Majlisning Bola huquqlari bo‘yicha vakili (bolalar ombudsmani), Ichki ishlar vazirligi va Bosh prokuratura tomonidan sinchkovlik bilan tekshiruv o‘tkazishga chaqirmoqda.
Ijtimoiy himoya milliy agentligi vaziyatga tezkorlik bilan munosabat bildirib, hodisa nazoratga olinganini ma’lum qildi. Idorada bunday harakatlarga hech qanday bahona bilan, jumladan, "tarbiyaviy choralar" yoki "irodani mustahkamlash" niqobi ostida yo‘l qo‘yib bo‘lmasligini ta’kidladilar. Voqea tafsilotlarini o‘rganishga tegishli organlar jalb etilgan.
Bu holat sport va umumiy bolalar tarbiyasida jismoniy jazolarning maqbulligi haqida jiddiy savollarni yuzaga keltirmoqda. E’tiborlisi, ushbu voqea O‘zbekistonda bolalar huquqlarini himoya qilish sohasidagi qonunchilik kuchaytirilayotgan bir paytda sodir bo‘ldi. 2024-yil noyabr oyida Prezident tomonidan "Bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish to‘g‘risida"gi Qonun imzolangan edi. Ushbu hujjat zo‘ravonlikning turli shakllarini, jumladan jismoniy, ruhiy va e’tiborsizlikni belgilaydi hamda voyaga yetmaganlarni himoya qilish uchun huquqiy mexanizmlarni o‘rnatadi. Qonun tarbiya jarayonida jismoniy jazolashni taqiqlaydi va bolalarga nisbatan zo‘ravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish uchun ko‘p tarmoqli xizmatlarni yaratishni nazarda tutadi.
Jamoatchilik vakillari va ekspertlar bunday "tarbiya usullari" bolalarga jiddiy ruhiy jarohat yetkazishi mumkinligidan xavotir bildirishmoqda. Olmaliqdagi vaziyat ota-onalar hamda ta’lim va sport muassasalari vakillari o‘rtasida huquqiy savodxonlikni oshirish zarurligini yana bir bor eslatdi.
UNICEF ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoda zo‘ravonlikka duch kelgan bolalarning qariyb 80 foizi bu haqda hech kimga xabar bermaydi. Bu bola huquqlarini himoya qilish uchun ishonchli muhit va samarali xabardor qilish mexanizmlarini yaratish muhimligini ko‘rsatadi.
