Toshkent sudlari ajrashish arafasida bo‘lgan oilalarning yarmidan ko‘pini saqlab qoldi

Toshkent shahar sud tizimida 2025-yilning dastlabki uch choragi davomida nikohni bekor qilish to‘g‘risidagi ishlar soni o‘tgan yilga nisbatan oshgani kuzatilmoqda, biroq ishlarning yarmidan ko‘pida tomonlarni yarashtirishga erishilgan. Bu ma’lumotni poytaxt shahar sudi sudyasi Jasur Sirojev O‘zAga bergan hisobotida taqdim etdi.

Taqdim etilgan ma’lumotlarga ko‘ra, joriy yilning yanvar-sentyabr oylari davomida Toshkent shahridagi fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlar nikohni bekor qilish bilan bog‘liq 6,7 mingta ishni ko‘rib chiqqan. Bu ko‘rsatkich 2024-yilning mos davriga nisbatan 468 taga ko‘pdir.

Murojaatlar soni ortganiga qaramay, da’volar taxminan 3 ming holatda qanoatlantirilgan. Shu bilan birga, ko‘rilgan choralar natijasida 3,7 mingta ishda er-xotinlar oilani saqlab qolishga qaror qilgan. Nikohni bekor qilish to‘g‘risidagi ishlar poytaxt tumanlararo sudlarida ko‘rib chiqilgan fuqarolik da’volari umumiy sonining 26,8 foizini tashkil etgan.

Poytaxtdagi bu tendensiya butun O‘zbekiston bo‘yicha kengroq manzarani aks ettiradi. Oliy sud ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning to‘qqiz oyi davomida mamlakat sudlariga nikohni bekor qilish bo‘yicha 52 mingdan ortiq ariza kelib tushgan. Ulardan 27 578 tasi rasmiy ajrim bilan yakunlangan bo‘lsa, 18 430 ta holatda da’vo rad etilib, oilalarning saqlanib qolishiga hissa qo‘shilgan. O‘z navbatida, Milliy statistika qo‘mitasi xuddi shu davrda 35,4 mingta nikoh bekor qilinganini ma’lum qilmoqda, bu o‘tgan yilgiga qaraganda 4,1 foizga ko‘pdir. Statistika mamlakatda ro‘yxatga olingan har beshinchi nikoh ajralish bilan yakunlanayotganini ko‘rsatadi.

Ushbu tendentsiyaga qarshi kurashish uchun mamlakatda oila institutini mustahkamlashga qaratilgan tizimli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Sudlar tomonlarga yarashish uchun muddat berish amaliyotidan faol foydalanmoqda. Ajrim rad etilgan holatlarda, tegishli materiallar juftliklar bilan keyingi ishlarni olib borish uchun oila va xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘limlariga yuboriladi.

Bu masalaga davlat darajasida alohida e’tibor qaratilmoqda. Prezident Shavkat Mirziyoyev aholining huquqiy savodxonligini, xususan, nikoh shartnomalarini tuzish masalalarida oshirish zarurligini bir necha bor ta’kidlagan. Davlat rahbarining fikricha, ushbu vosita ehtimoliy ajralishdan keyin er-xotin va ayniqsa, bolalar uchun og‘ir moddiy oqibatlarning oldini olishga qodir. Shuningdek, yoshlar o‘rtasida oila qurishga ongli va mas’uliyatli yondashuvni shakllantirishga qaratilgan tushuntirish ishlarini olib borish muhimligi qayd etildi.