Bryussel Rossiya diplomatlarining Shengen kelishuvi ishtirokchi-davlatlari hududida harakatlanishi uchun yangi, yanada qattiqroq qoidalarni joriy etishni ko‘rib chiqmoqda. Ushbu chora Rossiya Federatsiyasiga qarshi sanksiyalarning o‘n to‘qqizinchi paketining bir qismi bo‘lishi mumkin, deb xabar beradi EUobserver nashri Yevropa Ittifoqi tashqi siyosat xizmatining taklif loyihasi bilan tanishib chiqqan holda.
Yevropa Ittifoqi Rossiya diplomatik vakolatxonalari xodimlarining sayohat qilish bo‘yicha amaldagi qoidalarini tubdan qayta ko‘rib chiqish niyatida. Ishlab chiqilayotgan hujjatga ko‘ra, Shengen hududidagi davlatlardan birida akkreditatsiyadan o‘tgan RF diplomatlari o‘zlarining chegara kesib o‘tish rejalari haqida rasmiylarni oldindan xabardor qilishlari zarur bo‘ladi. So‘rov taxmin qilingan sayohatdan kamida 24 soat oldin topshirilishi kerak bo‘ladi.
Arizada transport vositasi haqida, jumladan uning markasi, turi va ro‘yxatdan o‘tish raqami haqida batafsil ma’lumot ko‘rsatilishi talab etiladi. Bundan tashqari, chegarani kesib o‘tish punktlari, shuningdek kirish va chiqish sanalari to‘g‘risida aniq ma’lumotlarni taqdim etish kerak bo‘ladi. Havo, temir yo‘l yoki avtobus transportidan foydalanilgan taqdirda, diplomatik xodimlar tashuvchi kompaniya va harakatlanish marshruti to‘g‘risidagi ma’lumotlarni oshkor qilishga majbur bo‘ladilar.
Yangi qoidalar, shuningdek, Yevropa Ittifoqining alohida mamlakatlariga tranzitni taqiqlash yoki sayohat uchun sabablarini majburiy tushuntirmasdan qo‘shimcha talablar qo‘yish huquqini beradi. Rejalashtirilgan cheklovlar nafaqat diplomatlarning o‘zlariga, balki kengroq doiradagi shaxslarga ham ta’sir qilishi muhim: konsullik xodimlari, ma’muriy-texnik xizmat xodimlari va hatto ularning oila a’zolariga.
Hujjatning tushuntirish qismida aytilishicha, Rossiya Federatsiyasi, Bryusselning fikriga ko‘ra, Shengen hududining imtiyozlarini suiiste’mol qilmoqda. Yevropa Ittifoqida diplomatik vakolatxonalar xodimlarining sayohatlari tashviqot materiallarini tarqatish va axborot operatsiyalarini amalga oshirish uchun foydalanilmoqda, deb hisoblashadi. Joriy etilayotgan choralar hujjatda "buzg‘unchilik faoliyati" deb atalgan narsaning oldini olishga qaratilgan. Rossiya diplomatlarining harakatlanishini cheklash tashabbusi Chexiya tomonidan 2023-yil yozidan beri faol ilgari surilmoqda, biroq avvalroq u, xususan, Moskvaning javob choralari xavfidan qo‘rqqan Germaniya tomonidan qarshilikka uchragan edi.
Taklif etilayotgan cheklovlar Rossiya iqtisodiyotining asosiy tarmoqlarini, jumladan, gaz, neft va moliya sohalarini qamrab olgan keng ko‘lamli 19-sanksiyalar paketining bir qismi bo‘ladi. Xuddi shu paket doirasida 2027-yil yanvarigacha Rossiyaning suyultirilgan tabiiy gaz (LNG) importini taqiqlash va "Rosneft" va "Gazprom Neft" kabi yirik kompaniyalar bilan tranzaktsiyalarni to‘liq taqiqlash masalalari muhokama qilinmoqda.
Taklif etilgan chora-tadbirlar bo‘yicha dastlabki maslahatlashuvlar o‘tgan juma kuni Bryusselda YI mamlakatlari elchilari darajasida bo‘lib o‘tdi. "Dastlabki qabul ijobiy bo‘ldi, endi poytaxtlar qanday munosabatda bo‘lishini ko‘ramiz", - deya vaziyatni izohladi yevropalik diplomatlardan biri. Tashabbus muhokamalari joriy haftada davom ettiriladi.
1985-yilda tashkil etilgan Shengen hududi bugungi kunda 29 ta davlatni o‘z ichiga oladi va 400 milliondan ortiq odamga ichki chegaralar orqali pasport nazoratisiz erkin harakatlanish imkonini beradi.