Isroil va HAMAS delegatsiyalari Misrda muzokaralarni boshladi

Misrda Isroil va Falastinning HAMAS harakati delegatsiyalari o‘rtasida G‘azo sektoridagi uzoq davom etgan mojaroni hal qilishga qaratilgan bilvosita muzokaralarning yangi bosqichi boshlandi. Misr rasmiylari o‘z vositachiligini va har ikki tomon delegatsiyalarining kelishuving muhim jihatlarini muhokama qilish uchun mamlakatga yetib kelganini tasdiqladi. Kun tartibidagi markaziy masala Isroil garovidagilarni Isroil qamoqxonalarida saqlanayotgan falastinlik mahbuslarga ayirboshlash ehtimoli bo‘lib turibdi.

Muzokaralar Qo‘shma Shtatlar sezilarli rol o‘ynayotgan faol diplomatik sa’y-harakatlar fonida o‘tmoqda. AQSh Prezidenti Donald Tramp dushanbaga o‘tar kechasi bayonot berib, dam olish kunlari HAMAS va boshqa davlatlar bilan o‘tkazilgan maslahatlashuvlarni "juda ijobiy" deb ta’rifladi. U barcha ishtirokchi tomonlarni "tez harakat qilishga" chaqirib, tez orada muvaffaqiyatga erishilishiga umid bildirdi.

Trampning so‘zlariga ko‘ra, dushanba kuni Misrda kelishuvni batafsil ishlab chiqish uchun texnik guruhlar yig‘iladi. Amerika yetakchisi kelishuvlarning birinchi bosqichi shu hafta yakunlanishi mumkinligiga ishonch bildirdi. Avvalroq u jurnalistlarga Isroil garovidagilarni ozod qilish jarayoni yaqin vaqt ichida boshlanishini kutayotganini ham ma’lum qilgan edi.

Xabarlarga ko‘ra, Isroil delegatsiyasiga Bosh vazir Benyamin Netanyahuning yaqin safdoshi, strategik masalalar bo‘yicha vazir Ron Dermer boshchilik qiladi. HAMAS delegatsiyasi esa Halil al-Hayya rahbarligida Misrga bir kun avval yetib kelgan. Yuqori martabali Isroil rasmiysi barcha ishtirokchilarning jiddiy kayfiyatda ekanini va kelishuvni ilgari surishga prinsipial tayyorligini ta’kidladi. Sharm ash-Shayxda bo‘lib o‘tadigan ushbu muzokaralar bosqichi qisqa muddatlarda asosiy masalalar bo‘yicha o‘zaro anglashuvga erishish imkoniyatini aniqlab berishi kutilmoqda.

Ma’lum bir optimizmga qaramay, vaziyat keskinligicha qolmoqda. Isroil mudofaa armiyasi Bosh shtabi boshlig‘i Eyal Zamir siyosiy sa’y-harakatlar muvaffaqiyatsizlikka uchragan taqdirda harbiy operatsiyalar qayta boshlanishi mumkinligi haqida ogohlantirdi. Shu bilan birga, AQSh Davlat kotibi Marko Rubio tomonlar "bunga uzoq vaqtdan beri hech qachon bunchalik yaqin bo‘lmaganini" aytdi, biroq asirlarni ayirboshlash faqat birinchi qadam ekanligini, G‘azoni tiklash va uning kelajakdagi boshqaruvi masalalari esa ancha murakkab bo‘lishini ta’kidladi.

Arab-Isroil mojarosida asirlar va garovga olinganlarni ayirboshlash jarayoni uzoq tarixga ega. Eng mashhur kelishuvlardan biri 2011-yildagi "Gilad Shalit kelishuvi" bo‘lib, o‘shanda HAMASda besh yil asirlikda bo‘lgan isroillik askar 1027 nafar falastinlik mahbusga almashtirilgan.