Juma kuni xalqaro kun tartibi ikkita muhim voqea bilan yodda qoldi: AQSh prezidentining Sharqiy Yevropadagi nizoni hal etish bo‘yicha sa’y-harakatlarni kuchaytirish haqidagi bayonoti va Osloda Tinchlik bo‘yicha Nobel mukofotining topshirilishi.
AQShning amaldagi prezidenti Donald Tramp Ukraina mojarosini hal qilishga erishish maqsadida bosimni kuchaytirish rejalarini e’lon qildi. Bu bayonot uning Oq uyda Finlandiya prezidenti Aleksandr Stubb bilan uchrashuvi chog‘ida yangradi. "Biz bosimni kuchaytirmoqdamiz, biz birgalikda bosimni kuchaytirmoqdamiz. NATO o‘zini a’lo darajada namoyon etmoqda, ular ham kuchaytirmoqda", - deya ta’kidladi Amerika yetakchisi.
Qat’iy ohangiga qaramay, Tramp e’lon qilingan strategiyani amalga oshirish uchun aynan qanday choralar ko‘rilishiga aniqlik kiritmadi. Bu xalqaro kuzatuvchilar orasida talqinlar uchun keng maydon qoldiradi. Biroq, u AQSh Moskvaga qarshi yangi sanksiyalar joriy etish imkoniyatini ko‘rib chiqayotganini va keyingi cheklovlarni istisno etmasligini aytib, "Men buni qila olardim", dedi. Oq uy rahbari, shuningdek, Rossiya va Ukraina yaqin orada muzokaralar stoliga o‘tirishi mumkinligiga umid bildirdi. O‘z navbatida, prezident Stubb, Tramp G‘azo sektorida tinchlikka erishishdagi yaqindagi vositachiligiga o‘xshab, Ukraina masalasini tartibga solishda ham muvaffaqiyat qozonishiga ishonch bildirdi.
Ushbu voqealarga parallel ravishda, Osloda Norvegiya Nobel qo‘mitasi 2025 yilgi tinchlik mukofoti sovrindorini e’lon qildi. Unga venesuelalik siyosatchi Mariya Korina Machado sazovor bo‘ldi. Mukofot unga "Venesuela xalqining demokratik huquqlarini ilgari surish yo‘lidagi tinimsiz mehnati va diktaturadan demokratiyaga adolatli va tinch yo‘l bilan o‘tish uchun kurashi uchun" berildi. Qo‘mita Machadoni "tobora quyuqlashib borayotgan zulmat sharoitida demokratiya olovini yoqib turuvchi" "siyosiy muxolifatdagi asosiy, birlashtiruvchi shaxs" deb ta’rifladi.
Tinchlik mukofotining topshirilishi Donald Trampning nomzodi ham faol ko‘rib chiqilgani haqidagi xabarlar fonida bo‘lib o‘tdi. So‘nggi yillarda u bir necha bor ushbu nufuzli mukofotni olish istagini bildirgan, avgust oyida esa Oq uy Amerika yetakchisi nomzodini rasman ilgari surgan edi. Xabarlarga ko‘ra, bu qaror bir necha davlat rahbarlari tomonidan qo‘llab-quvvatlangan.
Prezidenti Donald Tramp bilan uchrashgan Finlandiya Yevropa Ittifoqi mamlakatlari orasida Rossiya bilan eng uzun chegaraga ega - uning uzunligi 1340 kilometrni tashkil etadi.