Fransiya: muxolifat Makronning impichment jarayonini qayta boshladi

Fransiyada so‘lchi "Bo‘ysunmas Fransiya" partiyasi amaldagi prezident Emmanuel Makronga nisbatan impichment tartibini qayta boshlash niyatini e’lon qilganidan so‘ng, siyosiy keskinlik yangi cho‘qqiga chiqdi. Ushbu bayonot hukumatga ishonchsizlik votumini bildirish bo‘yicha muvaffaqiyatsiz urinishdan so‘ng yangradi, bu esa mamlakatda chuqurlashib borayotgan siyosiy inqirozni ko‘rsatmoqda.

"Bo‘ysunmas Fransiya" parlament fraksiyasi yetakchisi Matilda Pano o‘z partiyasining davlat rahbarini lavozimidan chetlatishga intilish qat’iyatini tasdiqladi. "Biz bugun respublika prezidentini hokimiyatdan chetlatish to‘g‘risidagi taklifni yana bir bor kiritamiz", - dedi u Milliy assambleyadagi yaqinda o‘tkazilgan ovoz berishdan afsusda ekanligini bildirib. Uning so‘zlariga ko‘ra, hukumatga ishonchsizlik rezolyutsiyasini qabul qilish uchun atigi 18 ta ovoz yetmagan.

Bu tashabbus qisqa vaqt ichida ikkinchisidir. O‘tgan hafta, 8-oktabrda parlament quyi palatasining yuqori kollegial organi bo‘lgan Milliy assambleya byurosi uni ko‘rib chiqish uchun yetarli asoslar yo‘qligini aytib, xuddi shunday taklifni rad etgan edi. Ushbu muvaffaqiyatsizlikka qaramay, muxolifat partiyasi amaldagi hukumatning qonuniyligiga e’tiroz bildirishda davom etmoqda.

Vaziyat Bosh vazir Sebastyan Lekornyu hukumatiga ishonchsizlik votumi bo‘yicha yaqinda o‘tkazilgan ovoz berish bilan yanada murakkablashdi. Garchi hukumat o‘z o‘rnida qolgan bo‘lsa-da, ovoz berish natijalari uning mavqei qanchalik beqaror ekanligini ko‘rsatdi. "Bo‘ysunmas Fransiya" tomonidan kiritilgan rezolyutsiya uchun zarur bo‘lgan minimal 289 ovozdan 271 deputat ovoz berdi. O‘ngchi "Milliy birlashma" tomonidan taklif qilingan yana bir rezolyutsiyani 144 deputat qo‘llab-quvvatladi.

Ushbu voqealar fonida hukumat muxolifat bilan murosaga kelishga harakat qilmoqda. Bosh vazir Lekornyu, xususan, pensiya yoshini 62 dan 64 yoshgacha oshirishni nazarda tutuvchi va keng jamoatchilik noroziligiga sabab bo‘lgan pensiya islohotini to‘xtatib turishga rozi bo‘lib, ma’lum yon berishlarga bordi. Biroq, "Bo‘ysunmas Fransiya"ning harakatlariga qaraganda, bu choralar siyosiy keskinlikni pasaytirish uchun yetarli bo‘lmadi. Impichment haqidagi taklifning qayta kiritilishi ijroiya hokimiyati va mamlakat qonun chiqaruvchi organining bir qismi o‘rtasida chuqur kelishmovchiliklar mavjudligidan dalolat beradi.

Fransiyada prezident impichmenti tartibi Beshinchi Respublika Konstitutsiyasining 68-moddasi bilan tartibga solinadi. U "o‘z mandatini bajarish bilan ochiqdan-ochiq nomutanosib bo‘lgan majburiyatlarini buzgan" taqdirda boshlanishi mumkin. Prezidentni sud qilish vakolatiga ega yagona organ bo‘lgan Oliy sudni tuzish to‘g‘risidagi qarorni parlamentning har bir palatasi - Milliy assambleya va Senat a’zolarining uchdan ikki qismi qo‘llab-quvvatlashi kerak.