O‘zbekistonda to‘qimachilik sanoati uchun ijtimoiy soliq 1% gacha pasaytirildi va qarzlar hisobdan chiqarildi

Respublika hukumat to‘qimachilik va trikotaj sanoatini sezilarli darajada rag‘batlantirishga qaratilgan kompleks chora-tadbirlarni boshladi. O‘n to‘qqizinchi sentabr kuni Prezident tomonidan soha korxonalari uchun muhim fiskal va moliyaviy yengilliklarni joriy etuvchi farmon imzolandi. Asosiy vazifa - eksport salohiyatini kengaytirish va bozorning asosiy ishtirokchilarini moliyaviy sog‘lomlashtirishdir.

2026-yilga mo‘ljallangan strategik maqsadlar ancha yuqori: hukumat sektordagi umumiy ishlab chiqarish hajmini 9% ga oshirib, uni 146 trillion so‘mga yetkazish niyatida. Shu bilan birga, yillik to‘qimachilik mahsulotlari eksportini 3,3 milliard dollarga yetkazish vazifasi qo‘yildi. Ta’kidlash joizki, joriy 2025-yilning dastlabki sakkiz oyida eksport hajmi 1 milliard dollardan sal oshib, o‘tgan yilning shu davriga nisbatan qariyb chorakka kamaydi, bu esa joriy etilayotgan chora-tadbirlarning dolzarbligini ko‘rsatadi.

Asosiy yangiliklardan biri barcha to‘qimachilik korxonalari va paxta-to‘qimachilik klasterlari uchun ijtimoiy soliq stavkasining keskin pasaytirilishi bo‘ldi. 2025-yil 1-sentabrdan boshlab uch yillik muddatga stavka atigi 1% darajasida belgilanadi. Shu bilan birga, xuddi shu muddatga mamlakatda ishlab chiqarilmaydigan aralash gazlamalar va charm-poyabzal hamda ipakchilik sanoati uchun xom ashyo importi bojxona to‘lovlaridan ozod etiladi.

Hukumat qarori, shuningdek, agrar sohani bevosita qo‘llab-quvvatlashni nazarda tutadi. Fermer xo‘jaliklari endi o‘z vaqtida yig‘ib olingan va sotilgan, shu jumladan birja mexanizmlari orqali sotilgan har bir tonna paxta xomashyosi uchun 1 million so‘m miqdorida subsidiya oladilar. Xomashyoni yetishtirish yoki sotib olishni o‘z mablag‘lari hisobidan moliyalashtiradigan kompaniyalar uchun sarflangan xarajatlarning 10% miqdorida kompensatsiya ko‘zda tutilgan.

To‘qimachilik klasterlarining qarz muammosini hal qilishga alohida e’tibor qaratilgan. Ular uchun 2022-2023-yillardagi paxta hosili uchun mol-mulk garovi ostida olingan kreditlar bo‘yicha sezilarli yengilliklar joriy etilmoqda. 2025-yil 1-avgust holatiga ko‘ra kechiktirilgan foizlar bo‘yicha hisoblangan 377 milliard so‘mlik penya summasining to‘liq hisobdan chiqarilishi muhim qadam bo‘ldi.[1] Bundan tashqari, klasterlarga qarzni qayta qurish imkoniyati beriladi: avval ular asosiy qarz summasini, so‘ngra esa foizlarni yil davomida teng ulushlarda to‘lashlari mumkin bo‘ladi. To‘lov jadvaliga rioya qiladigan korxonalarga davlat foiz to‘lovlarining 50% ni qoplab beradi. Ushbu sxema klasterlarga 800 milliard so‘mgacha aylanma mablag‘larni bo‘shatish imkonini berishi kutilmoqda.

Ijtimoiy siyosat doirasida davlat 200 dan ortiq xodimga ega yirik to‘qimachilik korxonalari huzurida bolalar bog‘chalarini tashkil etishni rag‘batlantiradi. Ushbu maktabgacha ta’lim muassasalariga boshqa xususiy bolalar bog‘chalari bilan bir xil shartlarda subsidiyalar ajratiladi.

O‘zbekiston mamlakatda yetishtirilgan barcha paxta xomashyosini to‘liq qayta ishlaydigan va yuqori qo‘shimcha qiymatli mahsulot yaratadigan dunyodagi sanoqli davlatlardan biridir.