O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025-yilda 6,7%ga o‘sadi

O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025-yilda 6,7%ga barqaror o‘sishni namoyish etadi, keyinchalik 2026-yilda 6%gacha sekinlashadi. Bunday prognoz Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankining (YeTTB) "Mintaqaviy iqtisodiy istiqbollar" deb nomlangan so‘nggi hisobotida keltirilgan. Bank tahlilchilari bu ijobiy dinamikani barqaror ichki talab, real ish haqining oshishi va migrantlardan kelib tushayotgan pul o‘tkazmalarining sezilarli oqimi bilan bog‘lashmoqda.

Joriy 2025-yilning birinchi yarmida mamlakatda iqtisodiy o‘sish allaqachon tezlashib, 7,2%lik ko‘rsatkichga yetdi. Xizmatlar sohasi 8,2%ga kengayib, o‘sishning asosiy harakatlantiruvchi kuchiga aylandi. Bunga pul o‘tkazmalari hajmining 28,7%ga keskin oshgani va bu iste’mol faolligini rag‘batlantirgani sabab bo‘ldi.

Sanoat ishlab chiqarishi ham chetda qolmadi. Oziq-ovqat va metallurgiya sanoatida ishlab chiqarishning kengayishi umumiy ko‘rsatkichlarni qo‘llab-quvvatladi. Shunisi e’tiborga loyiqki, tabiiy gaz qazib olish hajmining biroz pasayishi oltinning yuqori jahon narxlari bilan samarali qoplandi, bu esa eksport savatini diversifikatsiya qilish muhimligini yana bir bor ta’kidladi. Kelajakda o‘sish diversifikatsiyalangan ishlab chiqarishni yanada rivojlantirish, shuningdek, barqaror ichki va xorijiy investitsiyalar hisobiga ta’minlanishi kutilmoqda.

Markaziy Osiyoning beshta mamlakati va Mo‘g‘ulistonni o‘z ichiga olgan mintaqaviy miqyosda YeTTB 2025-yilda o‘rtacha 6,1% iqtisodiy o‘sishni prognoz qilmoqda. Biroq, 2026-yilda umumiy sur’atlarning 5,2%gacha biroz sekinlashishi kutilmoqda.

Mintaqaning boshqa mamlakatlari uchun prognozlar quyidagicha:

Qirg‘iziston 2025-yilda 9% va 2026-yilda 6% kutilayotgan o‘sish bilan eng tez rivojlanayotgan iqtisodiyotga aylanmoqda.
- Tojikiston 2025-yilda 7,5% va 2026-yilda 5,7% o‘sishni namoyish etadi, bunga oltin narxlari va xalqaro moliya institutlari bilan hamkorlik yordam beradi.
- Turkmaniston 2025-2026-yillar davomida energetika sektori va infratuzilma loyihalariga tayanib, 6,3% darajasida barqaror o‘sishni kutmoqda.
- Mintaqaning eng yirik iqtisodiyoti bo‘lgan Qozog‘iston 2025-yilda 5,7%ga o‘sadi, ammo 2026-yilda 4,5%gacha sekinlashadi. 2025-yilning birinchi yarmidagi sezilarli o‘sish neft qazib olishning ortishi bilan bog‘liq bo‘ldi.
- Mo‘g‘uliston uchun esa qishloq xo‘jaligi va xizmat ko‘rsatish sohasi hisobiga 2025 va 2026-yillarda mos ravishda 5,8% va 5,5% o‘sish prognoz qilinmoqda.

Ijobiy prognozlarga qaramay, YeTTB hisobotida mintaqa uchun asosiy xatarlar ham ko‘rsatilgan. Ular orasida xomashyo narxlarining keskin o‘zgarishi, Rossiya va Xitoy bozorlariga yuqori darajada bog‘liqlik, shuningdek, Markaziy Osiyo mamlakatlari iqtisodiyotida muhim rol o‘ynaydigan pul o‘tkazmalari hajmining ehtimoliy qisqarishi mavjud. Ta’kidlash joizki, avvalroq Markaziy bankning avgust oyidagi hisobotida O‘zbekistonda real ish haqining o‘sishi qo‘shni davlatlar ko‘rsatkichlaridan ortda qolayotgani qayd etilgan edi, bu esa qo‘shimcha ichki qiyinchilikni yuzaga keltiradi.

Mehnat migrantlarining pul o‘tkazmalari Markaziy Osiyoning ko‘plab mamlakatlari uchun yalpi ichki mahsulotning salmoqli qismini tashkil etadi. Masalan, ayrim yillarda ularning Tojikiston va Qirg‘iziston YaIMdagi ulushi 30%ga yaqinlashgan, bu esa ushbu mamlakatlar iqtisodiyotini ish beruvchi mamlakatlardagi tashqi iqtisodiy sharoitlarga ayniqsa sezgir qilib qo‘yadi.