O‘zbekiston va RF yadroviy loyiha uchun kadrlar tayyorlamoqda

O‘zbekiston va Rossiya qurilayotgan atom elektr stansiyasi uchun malakali kadrlar tayyorlash bo‘yicha qo‘shma dasturni amalga oshirishga kirishmoqda. Tegishli kelishuvlarga Moskvada bo‘lib o‘tgan "O‘zatom" agentligi va "Rosatom" davlat korporatsiyasi ishchi guruhlarining yig‘ilishi davomida erishildi. Bu qadam respublikaning atom energetikasini rivojlantirish strategiyasining asosiy elementi hisoblanadi.

Dasturning markaziy elementi "Ilg‘or muhandislik maktabi" bo‘lib, u 2025-yil oktabr oyidanoq Milliy tadqiqot yadro universiteti "MIFI"ning Toshkentdagi filiali negizida o‘z faoliyatini boshlaydi. Birinchi qabulga 20 nafar talaba olinib, ular yadroviy jarayonlar texnologiyasi, nanotexnologiyalar, fotoenergetika va radiatsion monitoring kabi fanlarni chuqur o‘rganadilar. Ushbu maktabning tashkil etilishi "O‘zatom", "Rosatom" va MTYU MIFI o‘rtasidagi uch tomonlama kelishuv natijasi bo‘lib, sohaning yetakchi mutaxassislarini tayyorlash uchun platforma yaratishga qaratilgan.

Tayyorgarlik dasturi bakalavriat bilan cheklanib qolmaydi. Yaqin kelajakda yadroviy mutaxassisliklar bo‘yicha magistratura ochilishi rejalashtirilgan, bu esa yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash imkonini beradi. Bundan tashqari, 2026-yildan boshlab o‘zbekistonlik talabalar Rossiyadagi "Rosatom"ning yetakchi korxonalarida ishlab chiqarish amaliyotini o‘tash imkoniyatiga ega bo‘ladilar, bu esa ularga bebaho amaliy tajriba beradi.

Muhandislar tarkibidan tashqari, bo‘lajak AES uchun texnik xodimlarni tayyorlashga ham katta e’tibor qaratiladi. Ularni o‘qitish stansiya qurilishi joyiga yaqin bo‘lgan Jizzax viloyatining Forish tumanidagi politexnikum negizida tashkil etiladi. Ushbu kompleks yondashuv kelajakdagi obyektni malakali xodimlarning to‘liq shtati bilan ta’minlashga qaratilgan.

"O‘zatom" agentligi direktori Azim Ahmedxadjayevning bayonotiga ko‘ra, Jizzax viloyatidagi atom elektr stansiyasini ishga tushirishning birinchi bosqichi 2029-yilda kichik reaktorni ishga tushirishdan boshlanadi. Undan so‘ng, olti oy o‘tgach, ikkinchi kichik reaktorni ishga tushirish rejalashtirilgan. Ular uchun zarur uskunalar ishlab chiqarish allaqachon boshlangan. Katta quvvatli AESning birinchi energoblogini 2033-yilda, ikkinchisini esa 2035-yilda ishga tushirish rejalashtirilgan.

Jizzax viloyatidagi loyiha RITM-200N kichik quvvatli reaktorlarini ham, VVER-1000 katta quvvatli energobloklarini ham o‘z ichiga olgan noyob energetika majmuasini yaratishni nazarda tutadi. Ahmedxadjayevning so‘zlariga ko‘ra, ushbu konfiguratsiya "kichik modulli stansiyalarning ilg‘or texnologiyalari va vaqt sinovidan o‘tgan klassik atom energetikasi yechimlarining dadil birikmasi"dir.

O‘zbekistondagi AESda o‘rnatiladigan RITM-200 reaktorlarining modifikatsiyasi dastlab qattiq Arktika sharoitida ishlashga mo‘ljallangan eng yangi rus atom muzqaymoqlari uchun ishlab chiqilgan. Bu ushbu texnologiyaning yuqori ishonchliligi va ixchamligidan dalolat beradi.