O‘zbekiston: yirik aviatsiya xabini yaratish yo‘lida

Kecha, 15-oktabr kuni, prezident Shavkat Mirziyoyev Toshkent viloyatidagi yangi xalqaro aeroport poydevoriga ilk g‘ishtni qo‘yib, O‘zbekistonni Yevroosiyoning markaziy avia-tuguniga aylantirishga qaratilgan keng ko‘lamli loyihaga start berdi. "Yakuniy maqsadimiz - O‘zbekistonni Sharq va G‘arbni, Shimol va Janubni bog‘laydigan yirik aviatsiya xabiga aylantirishdir", - deya ta’kidladi davlat rahbari o‘z nutqida.

Bu strategik qadam mamlakatning butun aviatransport infratuzilmasini rivojlantirish bo‘yicha ulkan rejalar bilan mustahkamlangan. Yaqin besh yil ichida mamlakat aviaparkidagi samolyotlar sonini 180 taga, yo‘nalishlar tarmog‘ini 230 taga yetkazish va yillik reyslar hajmini 200 minggacha oshirish rejalashtirilgan.

Bunday tub modernizatsiyaga bo‘lgan ehtiyoj asosiy ko‘rsatkichlarning jadal o‘sishi bilan bog‘liq. 2017-yildan so‘ng O‘zbekistonga tashrif buyuruvchi xorijiy sayyohlar soni yiliga 3 milliondan 10 million kishiga oshdi. Prognozlarga ko‘ra, 2030-yilga kelib bu ko‘rsatkich 15 millionga yetadi.

Shu bilan birga, sohaning erkinlashtirilishi raqobat muhitining yaratilishiga olib keldi, buning natijasida bozorda 15 ta yangi aviakompaniya paydo bo‘ldi, havo kemalarining umumiy parki esa 26 tadan 105 taga ko‘paydi. Bugungi kunda respublikaga Saudiya Arabistoni, BAA, Qatar, Janubiy Koreya, Xitoy va Turkiya kabi mamlakatlarning 51 ta aviakompaniyasi muntazam reyslarni amalga oshirmoqda.

Shahar ichida joylashgan va 11 million yo‘lovchiga mo‘ljallangan amaldagi poytaxt aeroporti endi yuklamani bajara olmayapti. So‘nggi sakkiz yil ichida Toshkentga yo‘lovchi oqimi uch barobarga oshib, 9 million kishiga yetdi, 2040-yilga kelib esa, hisob-kitoblarga ko‘ra, 24 milliondan oshadi.

Ushbu muammoning yechimi yangi aeroport qurilishi bo‘ladi. 1-avgust kuni prezident tegishli qarorni qabul qildi. Yangi havo bandargohi Toshkent viloyatining O‘rtachirchiq va Quyi Chirchiq tumanlari hududida, qariyb 1310 gektar maydonda barpo etiladi. Manzil M-39 avtomagistrali va bo‘lajak Toshkent - Samarqand pullik yo‘li kabi asosiy transport arteriyalariga yaqinligi hisobga olingan holda tanlangan.

Davlat-xususiy sheriklik asosida amalga oshiriladigan loyihaning birinchi bosqichida aeroportning o‘tkazish quvvati yiliga 20 million yo‘lovchini tashkil etadi. U bir vaqtning o‘zida 169 ta samolyotni sig‘dira oladi va soatiga 40 dan ortiq uchish-qo‘nish amaliyotini ta’minlaydi. Uzbekistan Airports boshqaruvi raisi Javlonbek Umarxo‘jayevning ishontirishicha, loyiha to‘liq raqamlashtiriladi va eng ilg‘or texnologiyalar qo‘llanilgan holda amalga oshiriladi.

Modernizatsiya faqat poytaxt bilan cheklanib qolmaydi. Mamlakat hududlarida yettita xalqaro aeroport rekonstruksiya qilinmoqda. Bundan tashqari, Mo‘ynoq, Qo‘qon, Zomin va boshqa shaharlarda yangi aeroportlar qurilib, ularning mamlakatdagi umumiy soni 18 taga yetdi. Buxoro va Urganchda yangi xalqaro aeroportlar qurilishi loyihalarini amalga oshirishni boshlash, Toshkent aeroporti bilan bir qatorda, 2026-yilga rejalashtirilgan.