O‘zbekiston MB sentabr yakunlari bo‘yicha 8 ta bankni jarimaga tortdi

O‘zbekiston Markaziy banki sentabr oyidagi nazorat faoliyati yakunlarini sarhisob qildi, natijada sakkizta tijorat bankiga nisbatan jarima sanksiyalari qo‘llanildi, yana yigirmata moliya tashkiloti esa rasmiy ogohlantirish oldi. Ushbu ma’lumot regulyatorning matbuot xizmati tomonidan ixtisoslashgan qo‘mitaning faol ishi natijalariga ko‘ra e’lon qilindi.

Sentabr oyi davomida Bank nazorati qo‘mitasi to‘qqizta yig‘ilish o‘tkazib, ularda mamlakat kredit va to‘lov tashkilotlari faoliyatining turli jihatlariga oid jami 43 ta masala ko‘rib chiqildi. Kun tartibining salmoqli qismi - 28 ta masala - litsenziyalash va ruxsatnomalar berish masalalariga bag‘ishlandi. Xususan, banklarning kuzatuv kengashlari va boshqaruvlaridagi rahbarlik lavozimlariga nomzodlar ko‘rib chiqildi, beshta kredit tashkilotining ta’sis hujjatlariga o‘zgartirishlar tasdiqlandi, shuningdek, kapitalda ulushlarni sotib olish uchun ruxsatnomalar berildi.

Hisobot beruvchi tashkilotlarning moliyaviy barqarorligiga alohida e’tibor qaratildi. O‘n beshta masala ularning joriy holatini baholash, jumladan prudensial me’yorlarga va avval berilgan ko‘rsatmalarga rioya etilishini o‘z ichiga oldi. Ushbu ish doirasida regulyator inspeksiyalar natijalarini, shuningdek, jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashish (JFL/TFM) tizimlarining samaradorligini tahlil qildi.

Tekshiruvlar va faoliyat tahlili natijalariga ko‘ra, Markaziy bank yettita bank va o‘n uchta to‘lov tashkilotiga ogohlantirish berdi. Bunga prudensial me’yorlarning buzilishi, qonunchilik talablariga nomuvofiqlik va inspeksiya tadbirlari davomida aniqlangan kamchiliklar asos bo‘ldi.

Jarima ko‘rinishidagi qat’iyroq choralar sakkizta bankka nisbatan qo‘llanildi. Sanksiyalar JFL/TFM va ommaviy qirg‘in quroli tarqalishiga qarshi kurash sohasidagi qoidalarga rioya etmaslik, shuningdek, mijozlar bilan o‘zaro munosabatlarni tartibga soluvchi qonunchilikni buzganlik uchun qo‘llanildi.

Nazoratning kuchayishi fonida qonunchilik bazasi ham rivojlanmoqda. Joriy yilning fevral oyida Shavkat Mirziyoyev mikromoliya banklari (MMB) faoliyati uchun huquqiy asos yaratuvchi qonunni imzoladi. Ushbu tashkilotlar mikromoliya tashkilotlari va tijorat banklari o‘rtasidagi bo‘shliqni to‘ldirib, minimal ustav kapitali 50 mlrd so‘mni tashkil etadi. Bozorning yangi ishtirokchilari 200 mln so‘mgacha omonatlarni jalb qilishlari va 5 mlrd so‘mgacha kreditlar berishlari mumkin bo‘ladi, bunda ularning portfelining kamida 70 foizi mikrobiznes va o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolarni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltirilishi kerak.

Yangi segmentni shakllantirish jarayoni allaqachon boshlangan. Yozda "Tayyab Finance" mikromoliya tashkiloti Markaziy bankdan mikromoliya bankiga aylanish uchun dastlabki ruxsatnomani olgani ma’lum bo‘ldi, bu esa bunday qarorlarning birinchilaridan biri bo‘ldi. Yangi bank raqamli model asosida ishlashi va ofislar tarmog‘i orqali keng ko‘lamli xizmatlarni taqdim etishi kutilmoqda.