O‘zbekistonda umumiy ovqatlanish shoxobchalari uchun 2026 yildan yangi qoidalar

2026 yil 1 yanvardan O‘zbekistonda umumiy ovqatlanish shoxobchalari uchun ularning atrof-muhitga salbiy ta’sirini kamaytirishga qaratilgan yangi talablar kuchga kiradi. Bu choralar Vazirlar Mahkamasining 16 sentyabrdagi qarori bilan tasdiqlangan "Oqilona iste’mol" (Save Food) davlat dasturining bir qismidir.

Yangi qoidalarga ko‘ra, barcha kafe va restoranlar havoni ventilyatsiya qilish va filtrlash uchun maxsus uskunalar o‘rnatishlari shart bo‘ladi. Ochiq olovda, masalan, gaz, ko‘mir yoki o‘tinda ovqat tayyorlanadigan muassasalarga alohida e’tibor qaratiladi. Ular uchun hid va ifloslantiruvchi moddalarni ushlab qoluvchi qurilmalar o‘rnatish majburiy bo‘ladi.

Bundan tashqari, 2026 yil 1 iyuldan boshlab markazlashtirilgan kanalizatsiyaga ulanish uchun barcha umumiy ovqatlanish korxonalari yog’ tutqichlar o‘rnatishlari kerak bo‘ladi. Muassasa egalari ularni har oy tozalashlari shart. Bu choralar kanalizatsiya tizimiga yog‘-moy chiqindilarining tushishini kamaytirishga qaratilgan.
Hukumat, shuningdek, bunday chiqindilarni ularning texnik xususiyatlariga qarab, kir sovuni yoki hayvonlar uchun ozuqa ishlab chiqarish uchun qayta ishlashni rag‘batlantirmoqda.

Bu yangiliklar mamlakatda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha 2026-2030 yillarga mo‘ljallangan keng ko‘lamli tashabbusning bir qismidir. "Save Food" dasturi, shuningdek, oziq-ovqat chiqindilarini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi, jumladan, ko‘pincha oziq-ovqat mahsulotlari ortiqcha iste’mol qilinadigan to‘y va boshqa oilaviy marosimlarni o‘tkazish ustidan nazoratni kuchaytirish orqali.

Dastur doirasida qishloq xo‘jaligida oziq-ovqat chiqindilarini kompostlash orqali olingan o‘g‘itlardan foydalanishni kengaytirish rejalashtirilgan. Buning uchun rivojlangan mamlakatlar tajribasi asosida kompostlash bo‘yicha ko‘rsatmalar ishlab chiqiladi va fermerlar uchun seminarlar tashkil etiladi.

BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoda har yili ishlab chiqarilgan barcha oziq-ovqat mahsulotlarining uchdan bir qismi tashlab yuboriladi.